Białe plamki na paznokciach – co oznaczają?

W obrębie paznokcia rozwinąć się może wiele patologicznych zmian. Mogą to być m.in.: zanik, przerost, zmiana ukształtowania powierzchni czy patologiczne zabarwienia płytki paznokciowej. Objawiać się mogą w ten sposób choroby zarówno samego paznokcia, jak i ogólnoustrojowe. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny białych plamek na paznokciach.

Białe plamy na paznokciach – skąd się biorą?

Białe plamki to jedna z częstszych zmian rozwijających się na płytce paznokciowej. Mogą przybierać różne kształty, występować pojedynczo lub w skupiskach, obejmować jeden paznokieć lub wiele. Eksperci zwracają uwagę na rozmaite przyczyny zmian w zabarwieniu paznokci. Mogą one być objawem:

• chorób płytki paznokcia,
• niedoborów składników pokarmowych,
• infekcji paznokciowych,
• chorób układowych,
• ciężkich zatruć.

Białe plamki na paznokciach a niedobór cynku

Zmiany w kolorze białym mogą być spowodowane niedoborem cynku. To jeden z głównych składników mineralnych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Utrzymujący się przez dłuższy czas niski poziom tego pierwiastka zaburza przebieg metabolizmu kolagenu, który jest głównym elementem budulcowym paznokcia. Braki cynku zaburzają zatem jego wzrost, sprawiają, że staje się kruchy, łamliwy i się rozwarstwia. Na skutek niedoboru cynku płytka paznokciowa traci swój naturalny kolor, a na jej powierzchni pojawiają się białe przebarwienia.

Aby poprawić kondycję paznokci, zadbaj, by w diecie znalazły się pokarmy bogate w cynk. Należą do nich m.in.: ostrygi, ryż, grzyby, wątroba, olej lniany, kakao, jajka. Niekiedy zmiana sposobu odżywiania jest niewystarczająca i konieczne jest suplementowanie cynku. Zanim zaczniesz przyjmować preparaty z cynkiem, oznacz jego stężenie w organizmie. Na podstawie badania poziomu cynku lekarz będzie w stanie ustalić odpowiednią suplementację. Ocena poziomu cynku znajduje się w pakiecie badań niedoboru witamin i minerałów wśród szeregu innych elementów, o których prawidłowy poziom należy zadbać, aby czuć się zdrowo.

Grzybica jako przyczyna białych plam na paznokciach

Grzybica paznokci to powszechnie występująca przypadłość. Zazwyczaj wywołują ją dermatofity. Wyróżniono kilka postaci grzybicy paznokci, a w każdej z nich na płytce pojawiają się białe plamy. Najbardziej rozpowszechniona jest dystalna i boczna podpłytkowa grzybica paznokci, w której m.in. zakażona płytka jest matowa, kruszy się, oddziela się od podłoża, przybiera białawo-żółty odcień. Proksymalna podpłytkowa grzybica paznokci zaczyna się od białej plamy w bliższej części płytki. Z czasem infekcja zajmuje cały paznokieć, powoduje rogowacenie łożyska i wykruszanie się płytki paznokciowej. Wewnątrzpłytkowa grzybica paznokci charakteryzuje się występowaniem białych plam, które są w rezultacie tunelami wydrążonymi przez grzyb. Ostatni rodzaj to biała powierzchowna grzybica paznokci, która rozwija się tylko na stopach. Typowe są dla niej zlewające się ze sobą białe, proszkowate plamy.

Zmiany na paznokciach w leukonychii pozornej

Leukonychia pozorna to inaczej bielactwo pozorne. Zmiana zabarwienia wynika z nieprawidłowego unaczynienia łożyska paznokcia. Choroba obejmuje tkanki zlokalizowane pod paznokciem, gdy pokrywająca je płytka jest zdrowa. Leukonychia pozorna przybrać może trzy postacie.

Poprzeczne białe kreski na paznokciach, biegnące równolegle do obłączka, to tzw. paznokcie Muehrckego. W paznokciach Muehrckego białe zmiany występują z reguły parami i rozciągają się przez całą szerokość paznokcia. Objaw ten towarzyszyć może m.in.: hipoalbuminemii (zbyt niskiemu poziomowi albumin), zespołowi nerczycowemu, chorobom wątroby, kłębuszkowemu zapaleniu nerek, zespołowi Peutza-Jeghersa. Pojawić się może u osób niedożywionych i po chemioterapii.

Kolejną postacią leukonychii są paznokcie Terry’ego. Płytka paznokcia w znacznej części jest biała. W części dystalnej znajduje się wąski, różowy prążek. Cały paznokieć jest matowy. Takie zmiany obserwuje się u przeważającej części chorych na marskość wątroby. Rozwinąć się mogą w przebiegu cukrzycy, przewlekłej niewydolności serca, zakażenia HIV, chorób nerek wymagających dializ.

Trzecią formą leukonychii są paznokcie Lindsaya określane też jako paznokcie typu „pół na pół”. Proksymalna część paznokcia jest biała, co wynika z obrzęku łożyska i naczyń krwionośnych. Paznokieć w części dystalnej jest czerwony. Takie zmiany w płytce paznokciowej rozpoznawane są u osób z chorobami nerek z azotemią, hemodializowanych, zakażonych HIV.

Białe paznokcie a leukonychia prawdziwa

Eksperci poza leukonychią pozorną wyróżniają postać prawdziwą. Charakteryzuje się ona uszkodzeniem miejsca powstawania paznokcia, czyli tzw. macierzy. Dochodzi w niej do zaburzenia procesu rogowacenia tworzących płytkę komórek. Objawami tej choroby są białe plamy na paznokciu. Najczęściej rozwijają się one na skutek nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu wycinania skórek, uderzenia się w paznokieć, urazu związanego z noszeniem zbyt ciasnego obuwia. Mogą mieć podłoże genetyczne, pojawić się w przebiegu łuszczycy czy łysienia plackowatego.

Inne możliwe przyczyny białych zmian na paznokciu

Poza wyżej wymienionymi częstszymi przyczynami białych zmian na paznokciach do powstania tego typu nieprawidłowości może dojść z powodu:

• łuszczycy paznokci;
• zatrucia metalami ciężkimi;
• infekcji zieloną bakterią, czyli pałeczką ropy błękitnej, która może być konsekwencją m.in. onycholizy – odwarstwiania się płytki paznokcia od łożyska, zanokcicy – choroby zapalnej wału paznokciowego, powtarzalnych urazów płytki paznokcia;
• zbyt częstego stosowania zmywaczy lub lakierów do paznokci, w tym popularnych lakierów hybrydowych, czy kontaktu z detergentami;
• pleśnicy paznokci, wywoływanej przez grzyb pleśniowy, który zajmuje przeważnie duże palce u stóp – infekcja przyjmuje postać biało-żółtych, podłużnych pasm i kruchych mas rogowych pod paznokciem.

Diagnostyka białych plam na paznokciu

Proces diagnostyczny rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu medycznego, w którym lekarz zadaje pytania m.in. na temat pielęgnacji paznokci, możliwych urazów, narażenia na czynniki chemiczne, chorób towarzyszących, prowadzonej diety. Następnie ogląda paznokcie i zleca badania laboratoryjne – począwszy od morfologii krwi, przez badanie poziomu witamin i minerałów, po badanie mikrobiologiczne zeskrobin z płytek paznokciowych. Czasem przeprowadza się biopsję i dokonuje badania histopatologicznego. Cennych informacji dostarczyć może dermoskopia (onychoskopia). To przyżyciowe badanie aparatu paznokciowego za pomocą dermoskopu.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian