Długotrwałe krwawienia w menopauzie – co może być ich powodem?

Menopauzę, znaną także jako klimakterium, wszyscy kojarzą przede wszystkim z uderzeniami gorąca, tyciem i wahaniami nastroju. Jednak w życiu kobiety jest zakończeniem pewnego etapu. Organizm przestaje być zdolnym do prokreacji.  Jednak pomimo ustania miesiączki u części kobiet w okresie menopauzalnym pojawiają się plamienia lub krwawienia, które mogą być powodem do niepokoju. Kiedy zwrócić na nie uwagę i zgłosić się do lekarza? 

Krwawienie po menopauzie, czy powinny wystąpić?

Według definicji WHO za menopauzę uznaje się ostatnie krwawienie, po którym w ciągu 12 miesięcy nie doszło do pojawienia się kolejnego krwawienia i zjawiska tego nie można usprawiedliwić innymi czynnikami (np. choroba, stres). Wystąpienie menopauzy poprzedzone jest okresem okołomenopauzalnym, gdy to krwawienia mogą być nieregularne i różnić się obfitością od normalnie występujących. Trwa on przed menopauzą i przez 12 miesięcy po jej zakończeniu. Później do końca życia kobiety mamy do czynienia z okresem pomenopauzalnym. W jego czasie dochodzi do zmian hormonalnych prowadzących do całkowitego zaniku owulacji oraz miesiączek. Menopauza u kobiet występuje statystycznie około 50 r.ż., choć oczywiście są przypadki, w których zachodzi ona wcześniej (często jest to stan patologiczny, wymagający leczenia) lub później.

Przeczytaj również: Premenopauza – czym jest, kogo dotyczy, jak ją zdiagnozować?

Krwawienie po menopauzie – jak częsty jest to problem?

W różnych źródłach podaje się, że nawet 10% wizyt ginekologicznych okresu pomenopauzalnego związanych jest z występowaniem niepokojących krwawień lub brązowych plamień. Jest to jedno z najczęstszych zaburzeń pojawiających się u kobiet po menopauzie, ale ich częstość maleje wraz z wiekiem. W 90% przypadków przyczyna krwawień jest nieonkologiczna (nienowotworowa), jednak w wieku pomenopauzalnym każde, nawet epizodyczne lub skąpe krwawienie należy traktować jako patologię, ponieważ jest to jeden z pierwszych symptomów raka endometrium (występuje u 90% chorych). 

Krwawienie po menopauzie – jakie mogą być przyczyny? 

Przyczyn „okresu” w menopauzie jest wiele. Możemy tu wymienić między innymi:

• zmiany zanikowe błony śluzowej macicy i pochwy;
• rak endometrium, rak pochwy, rak jajnika, przerzuty nowotworowe;
• polipy lub mięśniaki macicy;
• torbiele jajników;
• wypadanie pochwy/macicy;
• choroby ogólnoustrojowe (choroby układu sercowo-naczyniowego, wątroby);
• zaburzenia krzepnięcia;
• choroby infekcyjne;
• stosowanie leków (leki przeciwzakrzepowe, kortykosteroidy, hormony tarczycy, tamoksifen, mieszanki ziołowe);
• hormonalna terapia zastępcza.

Krwawienie i plamienie po menopauzie – krótko o przyczynach

• Zmiany zanikowe są najczęstszymi przyczynami krwawień pomenopauzalnych (40-50%). Wynikają one ze spadku ilości estrogenów odpowiadających za prawidłowe ukrwienie i nawilżenie dróg rodnych. Krwawienia wynikają bezpośrednio z przewlekłego stanu zapalnego endometrium, kruchości naczyń oraz mikroerozji nabłonka narządów rodnych. Objawami towarzyszącymi atrofii endometrium są przede wszystkim suchość, pieczenie, swędzenie okolic intymnych. Dodatkowo pojawiają się też: ból, plamienia (także ciągłe plamienia), i krwawienia po stosunku, a także dyspareunia (ból w trakcie stosunku). Skutkiem zmian zanikowych jest zmiana pH w pochwie, co wiąże się z większą podatnością na infekcje intymne. 

• Rak endometrium (szyjki macicy) również jest jedną z częstszych przyczyn krwawień po menopauzie. Krwawienia z dróg rodnych są jednym z pierwszych objawów raka szyjki macicy. Przerost endometrium >4 mm stwierdzony w badaniu USG, powinien skierować diagnostykę w kierunku patologii ciężkich (w tym raka endometrium). Czynnikami predysponującymi do jego wystąpienia są: zaawansowany wiek, cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, wczesna pierwsza miesiączka, źle dobrana terapia hormonalna oraz późna menopauza.

• Polipy endometrialne i szyjkowe stanowią 3% przypadków krwawień po menopauzie. W większości mają charakter łagodny, a ich usunięcie powinno zniwelować krwawienia.

• Mięśniaki macicy, szczególnie umiejscowione podśluzówkowo, mogą być przyczyną krwawień okołomenopauzalnych. Co do zasady są to guzy niezłośliwe, mające zdolność do lokalnego wytwarzania estrogenów indukujących pojawianie się plamień lub krwawień po menopauzie.

• Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) może być przyczyną przynajmniej jednego krwawienia pomenopauzalnego u aż 40% kobiet. Stosowanie HTZ wpływa na błonę śluzową macicy, powodując w niej zmiany proliferacyjne, wydzielnicze lub zanikowe. Przewaga estrogenów nad progestagenami jest przyczyną krwawień w czasie po menopauzie.

• Stosowanie leków także może przyczyniać się do pojawiania się ciągłych krwawień po menopauzie. Warto wspomnieć tu o tamoksyfenie i lekach przeciwzakrzepowych. Tamoksyfen jest stosowany w farmakoterapii raka piersi i działa estrogennie na endometrium. Może jednak powodować też uporczywe krwawienia, co wymaga zmiany leczenia po konsultacji z onkologiem. Leki przeciwzakrzepowe stosowane są celem zapobiegania i zwalczania powikłań zakrzepowych w takich chorobach jak: żylna choroba zakrzepowo- zatorowa, migotanie przedsionków, zaburzenia krążenia mózgowego. Ich zastosowanie wiąże się z możliwością wystąpienia działań niepożądanych, z których głównym jest krwawienie, również z dróg rodnych.

• Skazy krwotoczne (choroba von Willebranda, trombastenia Glanzmanna, choroba Bernarda-Souliera, niedobory czynników krzepnięcia), wynikają z nieprawidłowości w działaniu kaskady krzepnięcia. Brak sprawnie działającego mechanizmu zatrzymania krwawienia skutkuje wzmożonymi krwawieniami.

Krwawienie po menopauzie – co powinno zwrócić naszą uwagę?

Poza krwawieniami, które łatwo zauważyć, naszą uwagę powinny zwrócić również:

• brązowa lub różowa wydzielina z pochwy,
• krew na papierze toaletowym po skorzystaniu z toalety,
• krwawienie pojawiające się po stosunku seksualnym,
• brązowe plamy czy skrzepy krwi na bieliźnie.

Mogą temu towarzyszyć objawy ogólne jak: ból brzucha, gorączka, dreszcze, zawroty głowy.  Warto też kontrolować zmiany zapachu wydzieliny z pochwy, mogące świadczyć o toczącym się procesie infekcyjnym.

Każde krwawienie po menopauzie, niezależnie od tego czy przyjmuje postać brązowego plamienia po menopauzie, czy też obfitego krwotoku, wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem. W zależności od przyczyny, konieczna może być hospitalizacja, a nawet przetoczenie krwi lub preparatów krwiopochodnych. 

Menopauza – plamienie po stosunku

Jak wiadomo, menopauza wiąże się ze spadkiem aktywności estrogenów, które wywierają dobroczynny wpływ na organizm kobiety. Odpowiadają za regulację cyklu miesiączkowego, rozwój cech płciowych, usprawnienie metabolizmu, wykazują też działanie protekcyjne na naczynia krwionośne, wpływają na ukrwienie i nawilżenie pochwy oraz wspomagają mineralizację kości, zapobiegając w ten sposób osteoporozie. Działając na skórę, zwiększają jej elastyczność, nawilżają ją oraz pobudzają produkcję włókien kolagenowo-elastynowych. Odgrywają też kluczową rolę w utrzymaniu ciąży.

Wraz z wiekiem ilość estrogenów sukcesywnie się obniża, co wiąże się ze spadkiem ukrwienia i nawilżenia pochwy. Objawia się to pieczeniem, swędzeniem oraz większą podatnością na podrażnienie i infekcje. Stosunek płciowy, bez odpowiedniego nawilżenia przedsionka pochwy, może skończyć się brązowym plamieniem, a nawet krwawieniem, może być też odczucie bolesnym i nieprzyjemnym. Ustalenie przyczyny nie powinno tutaj sprawiać problemów, ponieważ krwawienie wystąpi w krótkim czasie po odbytym zbliżeniu z partnerem. Warto zatroszczyć się o swoje doznania, stosując lubrykanty nawilżające, poprawiające środowisko w pochwie. 

To może Cię zainteresować: Menopauza a życie seksualne.

Krwawienie po menopauzie – należy pamiętać o badaniach

Krwawienia i plamienia są dość częstym problemem kobiet, u których wystąpiła już menopauza. Kluczową rolę odgrywa tu szybka i sprawna diagnostyka pod okiem specjalisty. Większość krwawień wynika ze zmian fizjologicznych organizmu i są to zmiany nienowotworowe (atrofia, polipy, mięśniaki), mogą być też wynikiem chorób ogólnych, skaz krwotocznych lub przyjmowanych leków. Należy jednak pamiętać, że krwawienie pomenopauzalne może być także skutkiem zmian onkologicznych i jest jednym z pierwszych objawów raka endometrium. Nowotwór ten jest drugą co do częstości przyczyną zgonów na nowotwory u wśród kobiet na świecie. Trafnie postawiona diagnoza, może zwiększyć szanse na przeżycie (nawet do 90%, gdy wykryje się go w pierwszym stadium zaawansowania).

W diagnostyce konieczne jest uwzględnienie ewentualnego innego źródła krwawienia np. z dróg moczowych (kamica nerkowa, infekcje), czy odbytu (hemoroidy). Każde krwawienie po menopauzie należy uznać za patologiczne i niezwłocznie udać się do ginekologa, który zleci badania diagnozujące przyczynę oraz wdroży leczenie. 

Mgr Jolanta Pawłowska