Dreszcze – przyczyny i objawy. Jak sobie z nimi radzić?

Mimowolne, drobnofaliste drżenia mięśni, którym towarzyszy nieprzyjemne uczucie zimna to dreszcze. Przyczyny mogą być różne, ale dreszcze pojawiają się zwykle przy wzroście temperatury ciała. Nie są rzadkim zjawiskiem, mogą bowiem towarzyszyć niemal każdej infekcji. Jeśli dokuczają Ci „zimne dreszcze” w nocy lub w ciągu dnia, skontaktuj się ze swoim lekarzem.

Dreszcze i zimno

Dreszcze spowodowane są bezwiednymi i nieskoordynowanymi skurczami mięśni szkieletowych. Zwykle towarzyszy im uczucie zimna, narastająca gorączka, a czasem także dodatkowe objawy, np. osłabienie, zlewne poty i inne – zależnie od przyczyny. Dreszcze i uczucie zimna bez temperatury przekraczającej normę, mogą być po prostu efektem długiego przebywania w chłodnym otoczeniu lub zimnej wodzie i przemarznięcia. Przemijają wówczas po rozgrzaniu się i nie wymagają diagnostyki. Czasami dreszcze bywają spowodowane silną emocjonalną reakcją organizmu.

Dreszcze- przyczyny

Główna i częsta przyczyna dreszczy to infekcja przebiegająca z gorączką. Dreszcze mogą pojawić się zarówno w chorobach wirusowych, jak i bakteryjnych czy pasożytniczych. Mogą być także objawem niepożądanym stosowania niektórych leków lub występować w przebiegu stosowania niektórych używek, towarzyszyć reakcjom alergicznym czy być jednym z symptomów choroby nowotworowej.

Dreszcze – przyczyny:

• infekcje wirusowe (np. grypa, choroba przeziębieniowa),
• infekcje bakteryjne (np. zapalenie płuc, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostre zapalenie dróg żółciowych, zakażenia układu moczowego, ropnie, bakteriemia, septyczne zakrzepowe zapalenie żył, bruceloza, ostre bakteryjne zapalenie tarczycy, zapalenie naczyń chłonnych i wiele innych),
• infestacje pasożytnicze (np. malaria, glistnica),
• reakcje alergiczne (np. reakcja po użądleniu przez owady, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych),
• choroby nowotworowe (np. rak nerki, białaczki, chłoniaki),
• zatrucie niektórymi używkami (np. kokainą),
• efekt uboczny stosowania niektórych leków (np. zespół serotoninergiczny w przebiegu leczenia zaburzeń depresyjnych czy ostry zespół odstawienia opioidów),
• inne (np. przełomy hemolityczne w przebiegu niedokrwistości hemolitycznych, niepożądane reakcje poprzetoczeniowe po transfuzji krwi).

Jak widzisz, wiele stanów chorobowych może prowadzić do powstania dreszczy. Aby ułatwić znalezienie przyczyny, zastanów się, jakie inne objawy im towarzyszą.

Dreszcze – objawy dodatkowe

Zanotuj czy dreszczom towarzyszy podwyższona temperatura ciała i jak wysokie wartości osiąga. Zwróć także uwagę na tor gorączki (różnice temperatur, przerwy w gorączkowaniu, czas trwania). W przypadku infekcji, objawy będą zależne od konkretnej jednostki chorobowej. Gorączka, dreszcze, poty, kaszel czy odkrztuszanie plwociny mogą być manifestacją zapalenia płuc. Jeśli dreszczom i gorączce towarzyszy silny ból brzucha i wymioty, przyczyną może być ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. Gorączka z dreszczami, żółtaczka i silny ból prawej okolicy podżebrowej to typowe objawy kliniczne ostrego zapalenia dróg żółciowych.

Nagłe pojawienie się gorączki, uczucia zimna, dreszczy, bólu mięśni i bólu głowy mogą natomiast zwiastować rozpoczynającą się grypę (o tym, jak odróżnić grypę od COVID-19, pisaliśmy w tym artykule). Dreszcze, podobnie jak uczucie rozbicia, gorączka czy ból głowy, mogą towarzyszyć również reakcjom alergicznym – np. po użądleniu. Pamiętaj, że nawracające gorączki lub stany podgorączkowe bez uchwytnej przyczyny, dreszcze, poty nocne oraz utrata masy ciała mogą być pierwszą oznaką choroby nowotworowej. Nie lekceważ ich i koniecznie skontaktuj się z lekarzem.

Dreszcze – jak zdiagnozować przyczynę?

Pamiętaj, by powiadomić lekarza o wszystkich objawach, jakie Cię niepokoją. Nie zapomnij wspomnieć o lekarstwach, jakie zażywasz na stałe lub stosowałeś w ostatnim czasie. Zawsze informuj także o tropikalnych podróżach. Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego, lekarz zdecyduje o ewentualnej konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań.

W diagnostyce utrzymującej się gorączki oraz powtarzających dreszczy, przydatne mogą okazać się następujące badania laboratoryjne: morfologia krwi obwodowej z rozmazem, badanie ogólne moczu, CRP, OB, elektrolity, enzymy wątrobowe, mocznik, kreatynina, kwas moczowy, badania mikrobiologiczne (posiew krwi, posiew moczu, posiewy innych materiałów niż krew) i inne. Wykonanie badań obrazowych zależy od podejrzewanego podłoża nieprawidłowości (np. USG brzucha, RTG klatki piersiowej).

Dreszcze – jak sobie z nimi radzić?

Dreszcze, narastająca gorączka i przejmujące uczucie chłodu to nieprzyjemne objawy. W warunkach domowych, możesz zastosować leczenie przeciwgorączkowe (np. paracetamol, ibuprofen, kwas acetylosalicylowy) i zadbać o odpoczynek i sen w komfortowych warunkach. Koniecznie pamiętaj o piciu odpowiednich ilości wody. Bacznie obserwuj swój stan i w razie pogorszenia, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem. Niektóre choroby mogą wymagać zastosowania antybiotykoterapii, a nawet leczenia w szpitalu. Pamiętaj jednak, że zawsze najważniejsze jest poznanie przyczyny, gdy jest nieznana, celem leczenia będzie przede wszystkim ograniczenie gorączki (będącej mechanizmem obronnym organizmu).

Badania laboratoryjne możesz wykonać w DIAGNOSTYCE. Możesz także skorzystać z konsultacji online.

Bibliografia:

• Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. Szczeklik