Ból pleców - najczęstsze przyczyny

Ból pleców to dość powszechna dolegliwość, na którą zwykle pracujemy latami. Brak ruchu, praca za biurkiem i nieodpowiednie nawyki powodują, że zaczynamy odczuwać nieprzyjemne napięcie w lędźwiach, w odcinku piersiowym czy szyjnym kręgosłupa. Ból pleców może być efektem schorzeń, urazów czy przeciążeń. Co jeszcze może go powodować? Przedstawiamy najczęstsze przyczyny.

Gdy bolą nas plecy, zgłaszamy się o pomoc do ortopedy. I słusznie, gdyż w większości przypadków za tego typu dolegliwości odpowiadają problemy struktur kręgosłupa: od szyi aż do kości ogonowej. Ból w tej części ciała często wynika z wad postawy, osłabionej siły mięśni pleców, nadmiernego ich napięcia lub przeciążenia. Jeśli jednak ortopeda nie znajdzie przyczyny naszej przypadłości, należy rozpocząć poszukiwanie innych czynników, które wywołują przykre dolegliwości.

Ból posturalny pleców – jakie są przyczyny?

Przyczyny bólu pleców są różne. Z pewnością niebagatelny wpływ na jego pojawienie się mają czynniki zależne wyłącznie od nas. Ból posturalny jest efektem przeciążeń struktur tkankowo-stawowych i występuje w sytuacji, gdy przez dłuższy czas utrzymujemy nasze ciało w nieprawidłowej pozycji. Przykładowo, podczas wielogodzinnej pracy przy komputerze najczęściej przyjmujemy zgarbioną postawę, wysuwając głowę i barki do przodu. Nic dziwnego, że potem odczuwamy nieprzyjemne napięcie i ból w odcinku szyjnym oraz piersiowym kręgosłupa. Jeśli do tego dochodzi mała aktywność ruchowa oraz kłopoty z nadwagą – problem bolących pleców mamy niemal gwarantowany.

Na bóle posturalne cierpią również kobiety w ciąży oraz noszące buty na wysokich obcasach. Dlaczego? Otóż zarówno ciążowybrzuch, jak i chodzenie w szpilkach, powodują nienaturalne wygięcie ciała, a tym samym przesunięcie środka ciężkości. To zwykle prowadzi do przeciążenia kręgosłupa, które może wywołać dolegliwości bólowe w okolicy lędźwiowo-krzyżowej.

Ból pleców – przyczyny związane z kręgosłupem

Problemy w obrębie pleców zwykle przybierają na sile w miarę starzenia się organizmu. Ryzyko związane z bólem kręgosłupa rośnie, jeśli dodatkowo o siebie nie dbamy, nie ruszamy się i nie odżywiamy w sposób prawidłowy. Charakterystyczną cechą bólu pochodzącego od kręgosłupa jest to, że zazwyczaj dokucza przy wykonywaniu określonych czynności, natomiast maleje lub znika przy braku aktywności, np. podczas nocnego odpoczynku.

Bolące plecy to często efekt zmian zwyrodnieniowych kręgów, chorób nowotworowych, zapalnych czy reumatycznych kręgosłupa. Bywa objawem zwężenia kanału kręgowego lub spondylolistezy (ześlizgnięcia kręgów). Może być również spowodowany wypadnięciem dysku oraz rwą barkową, kulszową czy udową.

Osoby z zaawansowaną osteoporozą mogą doświadczyć również bolesnego złamania kręgów (jest to tzw. złamanie osteoporotyczne). Ból kręgosłupa związany jest często z wadami postawy, do których należą między innymi skolioza czy pogłębiona lordoza. Bywa efektem większych lub mniejszych urazów, zwichnięć czy skręceń kręgosłupa, powstałych np. podczas nieszczęśliwego upadku czy gwałtownego hamowania w trakcie jazdy samochodem.

Ból pleców – pozostałe przyczyny

Niestety ból pleców wywołują również inne jednostki chorobowe, niezwiązane bezpośrednio ze strukturami kręgosłupa. Często zagrażają one naszemu zdrowiu, a nawet życiu. Dlatego tak ważna jest diagnoza i znalezienie przyczyny dolegliwości bólowych. Niepokojąca jest sytuacja, gdy ból pleców nie nasila się przy ruchach i dokucza nawet w spoczynku – to sygnał, że prawdopodobnie nie jest on związany z kręgosłupem. Takie objawy mogą sygnalizować poważne problemy, do których należą między innymi:

• Rozwarstwienie aorty lub tętniak aorty brzusznej
• Rozwarstwienie tętnicy kręgowej lub szyjnej
• Problemy z przewodem pokarmowym: zapalenie woreczka żółciowego, zapalenie uchyłków jelit, zapalenie trzustki, zapalenie wyrostka robaczkowego
• Kłopoty z sercem: zawał mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia
• Schorzenia ginekologiczne: zapalenie jajowodów, ciąża pozamaciczna, rak jajników, endometrioza
• Zapalenie płuc
• Choroby układu moczowego: odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie pęcherza; zapalenie prostaty
• Długotrwały lub silny stres
• Ostre zapalenie opon mózgowych
• Choroba Pageta kości

Jak leczyć ból pleców?

W pierwszej kolejności należy znaleźć źródło problemów. Jeśli ból jest spowodowany małą aktywnością fizyczną, to nie pozostaje nam nic innego, jak zafundować sobie trochę więcej ruchu. Mocne oraz elastyczne struktury kręgosłupa to jest to, o co powinniśmy dbać w codziennym życiu.  Dlatego starajmy się jak najwięcej spacerować oraz wykonywać ćwiczenia wzmacniające oraz rozciągające mięśnie pleców (mogą to być elementy jogi czy pilatesa). Dotyczy to zwłaszcza osób, które spędzają długie godziny w niekorzystnych dla kręgosłupa pozycjach: pracowników biurowych, kosmetyczek, fryzjerów, masażystów czy ludzi stojących długo przy taśmie produkcyjnej.

Zrezygnujmy ze spania na zbyt wysokiej poduszce, a szpilki traktujmy jako obuwie na wyjątkowe okazje. Dbajmy o prawidłową masę ciała – dodatkowe, niepotrzebne kilogramy przyspieszają zmiany degeneracyjne kręgosłupa. W samochodzie ustawmy oparcie fotela w ten sposób, aby mieć plecy w pionie, a głowa mogła być oparta o zagłówek.

Nasze plecy kochają wodę: pływanie stylem grzbietowym lub kraulem pomoże wyeliminować problemy bólowe. Unikajmy podnoszenia ciężarów na siłowni oraz ciężkiej pracy fizycznej. W walce z bólem pleców pomoże rehabilitacja pod okiem fachowca lub seria profesjonalnych masaży.

Kiedy należy udać się do lekarza?

Leczenie bólu pleców na własną rękę nie jest dobrym pomysłem. Przyjmowanie środków przeciwbólowych to strategia na krótką metę – dolegliwość wcześniej czy później powróci i prawdopodobnie bardziej da się we znaki.

Jeśli ból pleców wywołany jest stanami chorobowymi w obrębie kręgosłupa, nie zwlekajmy z rozpoczęciem terapii pod okiem ortopedy. Na podstawie badań diagnostycznych (laboratoryjnych oraz obrazowych) specjalista określi rodzaj schorzenia oraz zaproponuje skuteczne leczenie. Niestety terapia wszelkiego rodzaju urazów, chorób reumatycznych czy zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa jest dłuższym procesem. Tylko wzorowa współpraca z lekarzem daje nadzieję na pozbycie się przykrych dolegliwości. Identyczna zasada obowiązuje w przypadku innych (niezwiązanych z kręgosłupem) schorzeń, które wywołują bóle pleców: szybkie rozpoznanie przyczyny problemu oraz podjęcie skutecznej terapii znacząco zwiększa szansę na pozbycie się doskwierającej przypadłości.

Sygnałami niepokojącymi, towarzyszącymi bólowi pleców, które powinny skłonić nas do natychmiastowego kontaktu z lekarzem są między innymi: wysoka gorączka, problemy z oddychaniem, niekontrolowana utrata masy ciała, obrzęk pleców, trudności z oddawaniem / utrzymywaniem moczu lub stolca, drętwienie nóg, narządów płciowych czy pośladków oraz bóle w nogach.

Bibliografia

1. Sosnowska Katarzyna, Bóle kręgosłupa: Skuteczne metody walki i zapobiegania, ASTRUM 2008, ISBN 978-83-7277-423-1.