Cierpnięcie rąk - co może oznaczać?

30 listopada 2023

Przeczytasz w 10 minut

Udostępnij

Spis treści:

Cierpnięcie nóg i rąk – przyczyny
Cierpnięcie palców u rąk
Cierpnięcie nóg
Cierpnięcie rąk w nocy
Cierpnięcie lewej i prawej dłoni
Cierpnięcie rąk w ciąży

Cierpnięcie rąk i nóg wywołuje zazwyczaj negatywne odczucia, zarówno fizyczne, jak i dyskomfort psychiczny. Przywodzi na myśl problemy z układem nerwowym. Jest to nieprzyjemne uczucie mrowienia, kłucia, drętwienia, przechodzenia prądu przez ciało, pojawiające się w kończynach. Cierpnięcie należy do zaburzeń zwanych parestezjami. Parestezje krótkotrwałe, przemijające, to takie, których przyczyną nie jest uszkodzenie układu nerwowego. Za związane z uszkodzeniem ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, uważa się nieustępujące, zlokalizowane w określonym obszarze ciała uczucie cierpnięcia. Czym może być spowodowane cierpnięcie rąk?

Cierpnięcie rąk - co może oznaczać? Na zdjęciu ręce kobiety.

Cierpnięcie nóg i rąk – przyczyny

Cierpnięcie dłoni i nóg wynikać może z uszkodzenia ośrodkowych i obwodowych włókien nerwowych. Uszkodzenie neuronów czuciowych może dawać objawy ujemne, czyli osłabienie lub utratę możliwości odbierania określonych bodźców (czucia bólu, temperatury, dotyku). Z drugiej strony, zaburzenie działania włókien czuciowych, może również prowadzić do nadmiernego odczuwania bodźców (tzw. przeczulicy na dotyk, ból, odczuwanie temperatury).

W zależności od rozległości działania czynnika uszkadzającego uczucie cierpnięcia może wynikać zarówno z uszkodzenia pojedynczych nerwów (wtedy objawy dotyczą części ciała, nad którą dany nerw sprawuje kontrolę), mogą też wynikać z uszkodzenia grupy nerwów (polineuropatie) lub narządów układu nerwowego. Cierpnięcie w obrębie kończyn może też być wynikiem toczących się w organizmie innych procesów chorobowych, które także prowadzą do uszkodzenia komórek nerwowych.

Cierpnięcie części ciała	Możliwa przyczyna
Połowa twarzy	Migrena, napad padaczkowy, niedokrwienie mózgu
Cała twarz	Tężyczka, hiperwentylacja
Kończyna górna	Zespół cieśni nadgarstka i inne neuropatie uciskowe, napad padaczkowy, niedokrwienie mózgu
Obie kończyny górne	Neuropatie, stwardnienie rozsiane, jamistość rdzenia kręgowego
Tułów	Stwardnienie rozsiane
Kończyny dolne	Polineuropatie, zwyrodnienie rdzenia kręgowego, stwardnienie rozsiane, zespół niespokojnych nóg (RLS)
Połowicze (kończyna górna i dolna tej samej strony ciała)	Udar, napad padaczkowy

Tab.1 Źródło: Przyczyny parestezji kończyn – podział w zależności od lokalizacji. Interna Szczeklika 2017.

Co istotne, cierpnięcie rąk i nóg może występować również u osób zdrowych. Zazwyczaj jest to stan przejściowy związany z niewygodną pozycją w czasie snu, stresem, ze stanem odwodnienia, zaburzeniami elektrolitowo – witaminowymi, niewyspaniem, znacznym wysiłkiem fizycznym oraz ciążą.

Cierpnięcie palców u rąk

Cierpnięcie palców u rąk najczęściej jest związane z uciskiem na nerw zaopatrujący daną część dłoni (są to neuropatie uciskowe). W grupie tej wspomnieć należy o zespole cieśni nadgarstka, czyli zbiorze objawów wynikających z ucisku na nerw pośrodkowy leżący w kanale nadgarstka. Cierpnięcie palców obejmuje wówczas okolicę kciuka, palca wskazującego oraz połowę palca serdecznego.

Często jest objawem innej choroby (np. RZS – reumatoidalnego zapalenia stawów, twardziny układowej, cukrzycy, niedoczynności tarczycy, ganglionów, amyloidozy) lub wynika z trybu życia osoby narażonej (choroba zawodowa muzyków, programistów – objawy wynikają z wymuszonej pozycji dłoni lub powtarzanych długotrwale tych samych ruchów). Może być wynikiem obrzęku (ciąża) lub urazu (złamania, skręcenia nadgarstka).

Cierpnięcie, mrowienie, z czasem prowadzi do osłabienia ruchów ręki, a ostatecznie nawet do zaniku mięśni. Inną chorobą wynikająca z ucisku nerwu pośrodkowego jest zespół Kiloha i Nevina. Zespół kanału nerwu łokciowego jest z kolei skutkiem ucisku na nerw łokciowy. Towarzyszy mu cierpnięcie palców ręki – serdecznego i małego. Schorzenie może prowadzić do wystąpienia tzw. ręki szponiastej – palce ręki układają się w sposób przypominający szpon, co wiąże się z utrudnionym chwytaniem przedmiotów, brakiem możliwości wykonywania precyzyjnych ruchów oraz może prowadzić do utraty sprawności manualnej.

Cierpnięcie palców u rąk możne być też związane z neuropatią uciskową nerwu promieniowego. Do przyczyn cierpnięcia palców dłoni możemy też zaliczyć rwę barkową. Jest spowodowana uszkodzeniem korzenia nerwu w odcinku szyjnym kręgosłupa i może powodować drętwienie w szczególności palca wskazującego, środkowego i kciuka oraz wywoływać promieniujący do szyi ból kończyny górnej.

Cierpnięcie nóg

Cierpnięcie nóg jest najczęściej początkowym objawem polineuropatii, zwyrodnienia sznurów tylnych rdzenia kręgowego, stwardnienia rozsianego lub zespołu niespokojnych nóg. Charakterystycznym dla zespołu niespokojnych nóg jest występowanie parestezji w spoczynku, najczęściej wieczorem i w nocy. Objawia się on potrzebą poruszania nogami, któremu towarzyszy mrowienie, drętwienie, z którym chory nie zawsze może sobie szybko poradzić.

Cierpnięcie rąk w nocy

Najważniejszą przyczyną drętwienia rąk w nocy jest niewygodna, wymuszona pozycja przyjęta przez nas w czasie snu oraz związany z nią ucisk na nerwy i naczynia, prowadzący do niedotlenienia kończyn. Jest to uczucie nieprzyjemne, ale raczej też niebolesne i przemijające. Bardziej martwi nas powtarzające się cierpnięcie dłoni w nocy utrzymujące się przez dłuższy czas. Najczęściej nocne cierpnięcie dłoni związane jest z zespołem cieśni nadgarstka, miażdżycą, chorobami reumatologicznymi, a także z niedoborami witaminowymi i elektrolitowymi w organizmie, cukrzycą lub/i infekcjami.

Cierpnięcie lewej i prawej dłoni

Uczucie cierpnięcia prawej lub lewej ręki, lub obu ich równocześnie czasem ma bardzo duże znaczenie w poznaniu przyczyny tego zaburzenia. Cierpnięcie pojedynczej kończyny może pojawiać się w czasie napadu padaczkowego lub też podczas incydentu niedokrwienia mózgu.

Cierpnięcie lewej dłoni może być charakterystyczne dla zawału mięśnia sercowego, jeżeli towarzyszą mu: zamostkowy ból promieniujący do lewej cześć twarzy, szyi i pleców. Wynikiem zawału mogą być do stałe zmiany w organizmie człowieka, ze zgonem włącznie, stąd szybka reakcja może być kluczowa.

Drętwienie zarówno prawej, jak i lewej ręki może wynikać również ze zmian zwyrodnieniowych odcinka szyjnego kręgosłupa, dyskopatii kręgosłupa, neuropatii uciskowych, polineuropatii, niedoborów pokarmowych (niedobór witamin z grupy B, magnezu, wapnia) oraz używek takich jak kawa czy herbata. Określenie czy cierpnięcie dotyczy prawej czy lewej ręki, ma też znaczenie dla szybkiej reakcji na ewentualny udar mózgu.

Cierpnięcie równocześnie obu kończyn górnych może świadczyć o stwardnieniu rozsianym, jamistości rdzenia kręgowego czy też neuropatii.

Cierpnięcie rąk w ciąży

Drętwienie rąk u kobiety ciężarnej pojawia się szczególnie nocą i wynika, przede wszystkim, z niewygodnej pozycji przyjętej przez ciężarną. Drugą przyczyną może być, wspomniany już, zespół cieśni nadgarstka, którego pojawienie się uwarunkowane jest obrzękami, występującymi u kobiety w III trymestrze ciąży. Drętwienie kończyn może być też wynikiem przeciążenia kręgosłupa przez dodatkowy „ciężar”, który przyszła mama musi dźwigać. Na szczęście dolegliwości te u większości kobiet ustępują po porodzie.

Podsumowując, cierpnięcie dłoni oraz nóg może być spowodowane zarówno poważnymi uszkodzeniami na poziomie układu nerwowego, jak i stresem, złą dietą prowadzącą do niedoborów mineralnych i witaminowych, ciążą, niewygodną pozycją w czasie dłuższego bezruchu. Jeżeli cierpnięcie kończyn nie jest związane z uszkodzeniem układu nerwowego, jest zazwyczaj krótkotrwałe i samoograniczające. Z takimi objawami drętwienia pacjent radzi sobie sam.

Kiedy jednak przyczyna jest neurologiczna, należy poprowadzić diagnostykę, która pomoże ustalić podłoże występujących dolegliwości i wdrożyć leczenie. Nigdy nie należy bagatelizować niepokojących nas objawów drętwienia rąk i nóg. Od szybkości z jaką zadziałamy w kierunku poznania przyczyny cierpnięcia rąk i nóg, zależy nasz komfort życiowy i ewentualna szybkość rekonwalescencji.

Diagnostyka, poprowadzona niezwłocznie po zauważeniu przez pacjenta niepokojących go objawów zwiększa szansę na wyzdrowienie. Z drugiej strony zlekceważenie objawów może skutkować daleko idącymi konsekwencjami zdrowotnymi, włącznie z trwałym uszczerbkiem na zdrowiu.

Mgr Jolanta Pawłowska

Bibliografia: