e-Pakiet badań przed i w trakcie antykoncepcji

Leki antykoncepcyjne to leki zawierające w swoim składzie hormony, których zadaniem jest blokowanie owulacji i niedopuszczenie do ciąży. Idealnie byłoby, aby leki antykoncepcyjne były całkowicie bezpieczne i nie wywoływały skutków ubocznych. Niestety, przyjmowanie tej grupy leków wiąże się z podwyższonym ryzykiem zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, pogorszeniem funkcji wątroby, rozwojem zaburzeń lipidowych i węglowodanowych. Właśnie z wymienionych powodów stosowanie antykoncepcji wymaga wykonania badań laboratoryjnych jeszcze przed rozpoczęciem terapii i przez cały okres jej trwania. Badania wskazane w pakiecie są zgodne z Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczącymi wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej.

Badania hormonalne przed antykoncepcją nie są warunkiem rozpoczęcia i kontynuowania terapii, jeżeli lekarz ginekolog nie zaleci inaczej. Badania hormonalne nie znalazły swojego miejsca w Rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczących wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej, w przeciwieństwie do badań biochemicznych i badań układu krzepnięcia uwzględnionych w pakiecie.

e-Pakiet badania przed antykoncepcją uwzględnia badania układu krzepnięcia, wątroby, metabolizmu tłuszczów i węglowodanów, których wyniki stanowią podstawę do uzyskania recepty na antykoncepcję hormonalną: Morfologia krwi, PT (INR), APTT, fibrynogen, D-dimery, lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG), próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP), glukoza.

»   Morfologia krwi jest badaniem, w którym elementy morfotyczne krwi podlegają zarówno ilościowej jak i jakościowej ocenie. Wynik badania pozwala ocenić ogólną kondycję organizmu, niedobory pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz wnosi wiele istotnych informacji na temat etiologii toczących się infekcji (bakteryjnej, wirusowej, pasożytniczej). Pozwala także na wykluczenie choroby nowotworowej układu krwiotwórczego lub ewentualnych zaburzeń odporności.

»   PT (INR), APTT, fibrynogen, D-dimery to parametry charakteryzujące funkcje układu krzepnięcia. Zakrzepica jest istotnym przeciwskazaniem do stosowania antykoncepcji hormonalnej.

»   Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG) to badanie służące oszacowaniu ryzyka zachorowania na choroby sercowo – naczyniowe np. miażdżycę i nadciśnienie tętnicze oraz wystąpienia groźnych incydentów jak udar, zawał, czy nagła śmierć sercowa. Ponieważ niektóre składniki preparatów antykoncepcyjnych mogą wpływać na profil lipidowy, szczególnie podnosić frakcję „złego cholesterolu” LDL, profil lipidowy powinien być monitorowany w trakcie terapii.  

»   Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) to kilka badań oceniających funkcję wątroby i dróg żółciowych. Zaburzenia funkcji wątroby, pęcherzyka żółciowego mogą być przeciwskazaniem do stosowania antykoncepcji, stąd monitorowanie pracy tego narządu wymagane jest przed i w trakcie stosowania antykoncepcji.

»   Glukoza to badanie, na podstawie którego, wg kryteriów opracowanych przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, możliwe jest rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy. Wysokie stężenie glukozy na czczo wynika zwykle z podstępnej, obarczonej szeregiem powikłań choroby metabolicznej – cukrzycy. Cukrzyca może stanowić przeciwskazanie do stosowania antykoncepcji hormonalnej, szczególnie ta z powikłanym przebiegiem.

 Ze względu na szereg wzajemnych zależności występujących między analizowanymi parametrami, uzyskane wyniki badań należy skonsultować z lekarzem.

Do wykluczenia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych służą także następujące badania:

Białko C

Białko S

Antytrombina III

Czynnik V Leiden

Mutacja genu protrombiny

e-Pakiet zespół antyfosfolipidowy (APS) - klasyczne markery serologiczne