Ból pod prawym żebrem - co może oznaczać?

Ból pod prawym żebrem może mieć różne przyczyny. Problemu nie należy bagatelizować – bywa, że taki objaw świadczy o zaburzeniach pracy narządów jamy brzusznej. Co może oznaczać ból po prawej stronie pod żebrami?

Narządy jamy brzusznej – co jest pod prawym żebrem?

Jama brzuszna znajduje się w przedniej części tułowia: od góry graniczy z klatką piersiową, od dołu z jamą miednicy. W obrębie klatki piersiowej znajduje się dwanaście par żeber – ich rolą jest ochrona organów wewnętrznych (głównie płuc i serca) przed urazami.

W jamie brzusznej jest wiele narządów, które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. W prawej części jamy brzusznej w okolicy podżebrza znajduje się wątroba oraz pęcherzyk żółciowy – patologie w ich obrębie mogą wywołać dolegliwości bólowe. Narządy te są odpowiedzialne między innymi za magazynowanie żółci. Dodatkowo wątroba pełni rolę syntetyczną (produkcyjną – wytwarza żółć), detoksykacyjną (neutralizowanie toksyn), magazynującą (glikogen, witaminy, pierwiastki), utylizuje również  zużyte krwinki czerwone.

W jamie brzusznej po prawej stronie pod żebrami znajduje się również głowa trzustki, czyli gruczołu, który  dostarcza do jelita cienkiego enzymy trawienne i produkuje hormony stabilizujące poziom glukozy we krwi. W tej części jamy brzusznej mieszczą się także pętle jelita grubego i cienkiego – ich zadaniem jest trawienie pokarmów oraz obrona immunologiczna organizmu.

Ból pod prawym żebrem – ile trwa?

Ból pod prawym żebrem może być nagły, ostry, tępy lub kłujący. Często ma charakter punktowy, ale bywa, że promieniuje w inne okolice ciała. Czasami całkowicie utrudnia codzienne funkcjonowanie, w innych przypadkach jest nieznaczny. Bywa, że trwa kilka minut, u pewnej grupy pacjentów jest stanem przewlekłym. Wszystko zależy od przyczyny, która wywołuje dolegliwość. Bólu pod prawym żebrem nie wolno lekceważyć, ale jednocześnie należy zachować spokój. Przyczyn może być wiele, dlatego w przypadku złego samopoczucia trzeba zwrócić się po pomoc do lekarza.

Ból pod prawym żebrem – pęcherzyk żółciowy

Ból po prawej stronie pod żebrami może oznaczać zapalenie pęcherzyka żółciowego. Schorzeniu często towarzyszy podwyższona temperatura ciała, nudności, a nawet wymioty. Chory skarży się na nasilenie objawów bólowych podczas nabierania powietrza (mogą one promieniować aż do pleców). Skąd bierze się ból? Zazwyczaj wywołany jest rozciąganiem się ścian pęcherzyka żółciowego pod wpływem zastoju żółci. Stan taki wywołują kamienie żółciowe, które blokują jej odpływ. Kolejną przyczyną kłucia pod prawym żebrem jest podrażnienie pęcherzyka np. po zjedzeniu tłustej potrawy.

Ból pod prawym żebrem – wątroba

Dotkliwe kłucie pod prawym żebrem może zwiastować problemy z wątrobą – jeśli się ona powiększy, wówczas pacjent odczuwa dyskomfort. Warto wiedzieć, że wątroba nie jest unerwiona, dlatego nie daje objawów bólowych – dolegliwości te powoduje otaczająca ją błona łącznotkankowa, która rozciąga się w momencie powiększenia organu.

Kłujący ból z prawej strony pod żebrami może być spowodowany przez stany zapalne narządu (np. wirusowe zapalenie wątroby), stłuszczenie wątroby, choroby nowotworowe, torbiele, zakrzepicę żył wątrobowych, zastój krwi wynikający z niewydolności mięśnia sercowego oraz inne choroby hematologiczne. Pilnej konsultacji lekarskiej wymaga sytuacja, kiedy pojawiają się wymioty, żółtaczka, ciemny mocz i niekontrolowany spadek masy ciała.

Ból pod prawym żebrem – jelita

Stany chorobowe w obrębie jelit również mogą wywoływać ból z prawej strony brzucha. Do najczęstszych schorzeń po stronie jelit, powodujących dyskomfort w tej części jamy brzusznej, są: stany zapalne (np. zapalenie jelit, wrzodziejące zapalenie jelita), uchyłki, niedrożność, zakażenia bakteryjne, zespół jelita drażliwego, jak również nagromadzenie gazów czy zaparcia.

Ból pod prawym żebrem w ciąży

Ból w okolicach żeber w ciąży może być naprawdę dokuczliwy. Pojawia się najczęściej pod koniec drugiego lub w trakcie trzeciego trymestru. Wywołany jest najczęściej uciskiem rosnącej macicy na żebra i nasila się w trakcie siedzenia. Ból pod prawym żebrem może wynikać również z ułożenia się dziecka w danym momencie. W czasie ciąży nie wolno lekceważyć żadnych dolegliwości bólowych – każdy przypadek powinien być zgłoszony lekarzowi.

Kłucie z prawe strony pod żebrami – inne przyczyny

Ból pod prawym żebrem może mieć jeszcze wiele innych przyczyn. Najczęstsze z nich to:

• Zapalenie trzustki – schorzeniu oprócz dolegliwości bólowych towarzyszy zwykle gorączka, potrzeba spożywania napojów (wyjątkowe pragnienie), wystąpić może także zaczerwienienie na twarzy. Czasami pojawia się nieprzyjemny posmak w ustach. Takie objawy wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Zlekceważone zapalenie trzustki może prowadzić nawet do śmierci pacjenta.
• Urazy – wszelkiego rodzaju upadki, stłuczenia czy uderzenia w okolice klatki piersiowej i jamy brzusznej mogą skutkować bólem / kłóciłem pod prawym żebrem. Jeśli ból jest dotkliwy i nie mija, należy udać się do lekarza. Przyczyną złego samopoczucia może być uszkodzenie któregoś z narządów wewnętrznych lub pęknięcie / złamanie żeber. W tym ostatnim przypadku ból nasila się przy oddychaniu oraz w momencie dotykania żeber. Jest bardzo silny i znacznie utrudnia poruszanie się. Co ciekawe, dolegliwości bólowe mogą pojawić się dopiero parę godzin, a nawet kilka dni po wypadku.
• Kamica nerkowa może wywoływać ból pod żebrami z prawej strony (z tyłu pleców). W momencie gdy dochodzi do zatkania moczowodu, pacjent odczuwa nie tylko dolegliwości bólowe, ale zmaga się również z nudnościami czy wymiotami.
• Nerwica wegetatywna, zwana inaczej nerwicą narządową, daje objawy somatyczne. Ból pod prawym żebrem może być jednym z nich.
• Nerwoból w okolicach żeber, który objawia się między innymi dotkliwym kłuciem, może być efektem braku witaminy B w organizmie. Bywa, że dolegliwości wywołuje również guz nowotworowy, który uciska nerw.
• Inne: przepuklina rozworu przełykowego, wrzody dwunastnicy, zapalenie osierdzia, nieżyt żołądka, zapalenie dolnego płata płuca prawego, zapalenie chrząstek żebrowych itp.

Kłujący ból z prawej strony pod żebrami – diagnostyka

Ból z prawej strony pod żebrami może mieć wiele przyczyn. Aby zlokalizować źródło problemu, należy zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu lub gastrologa. Specjalista przeprowadza wywiad na temat dolegliwości, diety oraz trybu życia pacjenta. Dla postawienia właściwej diagnozy niezwykle ważne jest nie tylko wskazanie miejsca, w którym chory odczuwa dyskomfort, ale również określenie częstotliwości oraz charakteru dolegliwości bólowych.

Podczas wizyty lekarz przystępuje do badania fizykalnego pacjenta, by zlokalizować miejsce bólu, ocenić ruchomość ścian jamy brzusznej lub sprawdzić, czy w jej obrębie nie są wyczuwalne np. guzy.

W celu ustalenia przyczyn bólu pod prawym żebrem, lekarz zwykle zleca dodatkowe badania, takie jak np.:

• Morfologia krwi
• Badanie moczu.
• Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) – parametry przydatne w diagnostyce chorób wątroby i dróg żółciowych.
• Elastaza trzustkowa w kale.
• Diagnostyka obrazowa (USG, RTG, tomografia komputerowa).
• Diagnostyka endoskopowa (gastroskopia, kolonoskopia).

Jeśli ból pod prawym żebrem promieniuje do łopatki czy stawu barkowego, lekarz może skierować pacjenta na konsultację do specjalisty kardiologa.

Ból pod prawym żebrem – leczenie

Rodzaj leczenia bólu brzucha po prawej stronie pod żebrami zależy od źródła, które wywołuje dolegliwość. Doraźnie lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwbólowych, rozkurczowych czy ułatwiających trawienie, ale terapia zawsze powinna być skoncentrowana na leczeniu przyczynowym, a nie wyłącznie objawowym. Właściwa diagnoza pozwala precyzyjnie dobrać metodę leczenia: farmakologiczną lub chirurgiczną. Niezwykle istotnym elementem terapii bólu brzucha pod prawym żebrem (np. w przypadku problemów z wątrobą czy pęcherzykiem żółciowym) jest odpowiednia dieta, ułatwiająca pracę narządów układu pokarmowego.

Bibliografia:

1. A Gładysz, W Skibiński, T Zubilewicz, Ostre niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego u pacjentów w ciężkim stanie ogólnym-opis czterech przypadków, Chirurgia Polska, 2010, 12, 1.
2. Palka Małgorzata Monika, Choroby wątroby i dróg żółciowych w gabinecie lekarza POZ, Lekarz POZ 1/2017.
3. Madziąg Mikołaj, Ból pod żebrami – jakie są przyczyny i co może oznaczać? Online: https://zdrowie.tvn.pl/a/bol-pod-zebrami-jakie-sa-przyczyny-i-co-moze-oznaczac, dostęp: 08.01.2023.