Jak zadbać o kondycję fizyczną podczas pandemii?
Od jutra zamierzasz zacząć ćwiczyć? A może dbasz regularnie uprawiasz sport? W takiej sytuacji możesz zastanawiać się, czy „ogarniam temat” i czy wszystko idzie zgodnie z planem.
Każdy ustawia indywidualne cele odnośnie treningów. Niektórzy dążą tylko do zrzucenia zbędnych kilogramów, a inni stale dbają o swoją kondycję fizyczną. Dla obu tych grup proponujemy badania laboratoryjne w ramach pakietów z kategorii Fit&Active, dzięki którym można lepiej poznać swój organizm, ocenić stan swojego zdrowia i sprawność metabolizmu.
Które badania warto wykonać?
Badania krwi to oczywiście tylko jeden ze sposobów rozróżnienia między zdrowiem a chorobą. Ich wyniki mogą także wskazać na rozwój nieprawidłowości, które jeszcze nie dają objawów chorobowych. Uwagę należy zwrócić na wskaźniki metabolizmu energetycznego (tłuszczów i glukozy) – lipidogram, glukozę na czczo, hemoglobinę glikowaną. Wartości tych parametrów mogą stanowić dodatkową motywację do ćwiczeń i diety. Sprawdzić powinno się też kondycję narządów bezpośrednio zaangażowanych w metabolizm i detoksykację – wątroby i nerek (próby wątrobowe, kreatynina). Na optymalną formę ma też wpływ odpowiedni poziom makro- i mikroelementów oraz witamin. Trzeba pamiętać, że osoby uprawiające sport często potrzebują suplementacji określonych substancji – nie należy robić tego „w ciemno”!
Wykrycie nieprawidłowości zdrowotnych
Wyniki badań mogą wskazać przyczyny nieosiągania zamierzonych wyników sportowych – związane z rozwojem anemii, innymi niedoborami (np. witaminy D3) czy przetrenowaniem.
Anemia z niedoboru żelaza jest często spotykana, nie tylko u sportowców. Może na nią wskazywać zmęczenie i słabość, a potwierdzenie odnaleźć można w wynikach morfologii krwi. Sygnały zagrożenia płynąć też mogą ze stężenia żelaza i białka odpowiedzialnego za jego magazynowanie – ferrytyny.
Witamina D to nie tylko podstawa mocnych kości. Jej odpowiedni poziom jest ważny też dla siły, masy i funkcji mięśni. Badania naukowe wskazują ponadto na wpływ tej witaminy na m.in. funkcjonowanie układu odpornościowego, zapadalność na choroby przewlekłe, a w końcu wyniki sportowe.
Jednym ze wskaźników przetrenowania – niewystarczającej regeneracji po treningach – jest obecność stanu zapalnego, nieuzasadniona inną przyczyną (trwająca infekcja, uraz, czy nawet próchnica). Stan zapalny pomoże ocenić stężenie białka CRP.
Aktywność fizyczna a dieta
Z dbałością o formę fizyczną często idzie w parze dieta wegetariańska lub wegańska. Stosując ją, pamiętajmy o możliwości rozwoju niedoborów niektórych składników odżywczych. Kontrola poziomu witamin (głównie B12) i mikroelementów (głównie żelaza), pozwoli zoptymalizować dietę lub wskaże konieczność suplementacji.
Popularna jest również dieta bezglutenowa. Bezwzględnym do niej wskazaniem jest celiakia, którą rozpoznać można m.in. poprzez oznaczenie autoprzeciwciał przeciw transglutaminazie tkankowej (a-tTG) we krwi. Nieleczona celiakia prowadzi do nieuchronnego wyniszczenia organizmu na skutek upośledzonego wchłaniania pokarmów, zaburzeń neurologicznych i endokrynologicznych, chorób nerek, wątroby i płuc, a także osteoporozy i zaburzeń płodności. Na celiakię cierpi nawet 1 na 100 osób. U części chorych wystąpią typowe objawy jelitowe – przewlekłe biegunki czy wzdęcia, ale u innych tylko takie niespecyficzne symptomy jak drażliwość czy depresja.
Wpływ zaburzeń hormonalnych
Przyczyną niepowodzeń – braku efektów zmian stylu życia na sylwetkę lub treningów na osiągnięcia sportowe mogą być zaburzenia hormonalne. Do najczęstszych, szczególnie u pań, należą dysfunkcje tarczycy. Podstawowym badaniem oceniającym jej funkcję jest pomiar stężenia przysadkowego hormonu TSH, który można jednak uzupełnić badaniem wolnych hormonów tarczycy – fT3 i fT4, jak również autoprzeciwciał związanych z najczęstszymi chorobami tego narządu (np. anty-TPO w chorobie Hashimoto).
Innym hormonem regulującym przemiany metaboliczne jest kortyzol. Jego chronicznie podwyższony poziom (np. w związku ze stresem lub przewlekłym stanem zapalanym) może prowadzić do zwiększenia masy ciała, zaburzać funkcjonowanie układu odpornościowego, a nawet zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów, alergii pokarmowych, zaburzeń żołądkowo-jelitowych i chorób autoimmmunologicznych.
W ocenie zaburzeń metabolizmu węglowodanów niekiedy istotne może być oznaczenie insuliny. Nieprawidłowe odczuwanie sytości może być związane z poziomem leptyny, nazywanej hormonem przeciwotyłościowym. Najlepszym sposobem uregulowania poziomu leptyny we krwi jest aktywność fizyczna i redukcja masy ciała.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości hormonalnych lub jakichkolwiek niepokojących objawów, nie zwlekajmy z wizytą u lekarza, a w razie potrzeby wdrożeniem odpowiedniego leczenia.
E-Pakiety z kategorii Fit&Active (Maksimum, Medium, Minimum) w obniżonej cenie można kupić tylko w e-Sklepie Diagnostyki.
