Badanie nasienia - jak się do niego przygotować?

Coraz więcej par ma problem z zajściem w ciążę. Jedną z najistotniejszych przyczyn tego zjawiska jest niepłodność męska spowodowana niską jakością nasienia. Statystyki pogarszają się od dawna, a przyczyn takiego stanu rzeczy należy upatrywać w czynnikach cywilizacyjnych. Wśród nich trzeba wymienić: długotrwały stres, przemęczenie, błędy dietetyczne, siedzący tryb życia czy stosowanie używek. Wśród podstawowych metod wstępnej diagnostyki męskiego czynnika niepłodności wymienia się szczegółowy wywiad, badanie fizykalne oraz przynajmniej jedno badanie nasienia.

Badanie nasienia − w jaki sposób pobrać materiał?

W przypadku wielomiesięcznych niepowodzeń podczas starania się o dziecko, warto mieć na uwadze, że prawidłowo wykonane badanie nasienia często pomaga ustalić kierunek dalszej diagnostyki i leczenia, a poszukiwanie przyczyn trudności z zajściem w ciążę wyłącznie po stronie kobiet jest poważnym błędem.

Badanie nasienia jest wykonywane rutynowo w laboratoriach diagnostycznych. Dla wielu mężczyzn najbardziej kłopotliwym elementem badania jest pobranie materiału. Ejakulat można uzyskać na kilka sposobów. Najpowszechniejszym jest masturbacja w przeznaczonym do tego celu pomieszczeniu na terenie laboratorium. WHO dopuszcza wprawdzie możliwość pobrania nasienia do specjalnej prezerwatywy podczas stosunku, ale opcję taką należy skonsultować z laboratorium, które będzie wykonywać badanie. Ważne, żeby prezerwatywa nie zawierała substancji plemnikobójczych, ani innych dodatków, które mogłyby zafałszować wyniki. Mężczyźni, którzy czują się skrępowani, mogą dostarczyć pobrane nasienie w jałowym pojemniku, o ile są w stanie zrobić to w czasie nie dłuższym niż jedna godzina. Zaleca się, żeby skrócić ten czas do 30 minut od momentu pobrania, a materiał transportować w temperaturze ok. 37-38 ℃.

Seminogram, czyli badanie nasienia. Jak się do niego przygotować?

Przed badaniem należy zachować abstynencję seksualną przez 2-7 dni. W tym czasie nie wolno spożywać alkoholu, ani innych używek, które mogłyby wpłynąć na wynik badania.

Czas, który upłynie od pobrania ejakulatu do momentu wykonania badania jest bardzo ważny, dlatego wszelkie szczegóły należy wcześniej uzgodnić z laboratorium, aby diagnosta mógł przystąpić do badania zaraz po otrzymaniu pojemnika z materiałem.

Przed pobraniem nasienia należy oddać mocz, a wcześniej umyć okolice ujścia cewki moczowej. Do tego celu najlepiej używać jedynie czystej wody, gdyż środki higieniczne mogą zmienić współczynnik pH nasienia. Jednym z zasadniczych punktów oceny jakości nasienia jest pomiar objętości ejakulatu, dlatego podczas pobrania należy dołożyć starań, żeby w pojemniku znalazł się cały uzyskany materiał.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2021 r. zaleciła przyjęcie za granicę normy następujących wartości parametrów nasienia:

• objętość ejakulatu (spermy): ≥1,4 ml,
• całkowita liczba plemników w ejakulacie: ≥39 mln,
• koncentracja plemników (liczba plemników w 1 ml nasienia): ≥16 mln/ml,
• ruchliwość całkowita : ≥42%,
• ruchliwość postępowa : ≥30%,
• plemniki nieruchome : <60%,
• żywotność (% plemników żywych): ≥54%,
• pH ≥7,2,
• morfologia (badanie budowy) plemników: ≥4% prawidłowych form,
• leukocyty – test z peroksydazą: <1 mln (jeśli nasienie zawiera dużą liczbę białych krwinek, może to wskazywać na istniejące zakażenie lub zapalenie),
• immunobead test (na obecność przeciwciał przeciwplemnikowych w ilości zaburzającej funkcję plemników): <50%,
• fruktoza (zasób energetyczny dla plemników) ≥13 mmol/ejakulat.

Badanie nasienia − cena

Zanim zgłosisz się na badanie, pamiętaj, aby koniecznie skontaktować się z konkretnym oddziałem laboratorium, by ustalić dogodny termin. Wtedy poznasz także cenę przeprowadzenia badania, może się ona bowiem różnić pomiędzy poszczególnymi miastami i oddziałami.

„Testy na płodność” − co jeszcze możesz zrobić?

Podstawowa linia badań męskiego czynnika niepłodności obejmuje dokładny wywiad, szczegółowe badanie fizykalne oraz badanie nasienia. Jeśli lekarz stwierdzi jakąkolwiek nieprawidłowość, wówczas konieczna może okazać się wizyta u specjalisty z zakresu męskiej niepłodności. Taki specjalista pokieruje dalszą diagnostyką w zależności od podejrzewanej przyczyny problemu.

Warto wiedzieć, że seminogram, czyli badanie nasienia to badanie makro- i mikroskopowych cech nasienia i wykonuje się je właśnie w diagnostyce zaburzeń płodności męskiej. Nie myl tego badania z posiewem nasienia, bowiem posiew nasienia to badanie bakteriologiczne wykonywane w diagnostyce i leczeniu stanów zapalnych męskich narządów płciowych.