
Guzki Schmorla – czy są groźne?
Guzki Schmorla to zmiany patologiczne w kręgosłupie, które powstają, gdy krążek międzykręgowy (dysk) wciska się w głąb trzonu kręgu, powodując uwypuklenie w tkance kostnej. W języku profesjonalnym określane są jako przepukliny jądra miażdżystego przechodzące przez chrzęstną i kostną płytkę graniczną do sąsiedniego kręgu.

Guzki Schmorla są niezwykle powszechne i zazwyczaj są wykrywane przypadkowo w obrazowaniu radiograficznym. W badaniach post mortem (sekcyjnym, po śmierci) oszacowano, że występują u ponad 70% populacji. Rzadko jednak guzki Schmorla mogą być przyczyną ostrego bólu pleców, a jeszcze rzadziej bólu korzeni nerwowych. Mimo że brzmią groźnie, guzki Schmorla nie są nowotworem i zazwyczaj nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.
Guzki Schmorla – co to jest?
Guzki Schmorla powstają na krążkach międzykręgowych, czyli amortyzujących chrząstkach pomiędzy kręgami. Guzki powstają, gdy dyski się przepuklinują, a materiał z wnętrza dysków naciska na kręg, zmieniając jego kształt. Przepukliny dysków zazwyczaj rozprzestrzeniają się na boki. Jednak guzki Schmorla przechodzą w górę lub w dół w kierunku sąsiednich kręgów.
Przyczyna powstawania guzków Schmorla pozostaje nieznana, sugeruje się, że mogą być powodowane następującymi czynnikami:
- Osłabionymi dyskami międzykręgowymi,
- Nadmiernym naciskiem wywieranym na dyski międzykręgowe,
- Chorobami autoimmunologicznymi.
Guzki Schmorla występują częściej u:
- osób starszych,
- mężczyzn,
- osób z historią rodzinną guzków Schmorla,
- osób z wcześniejszym urazem kręgosłupa,
- osób z problemami zdrowotnymi, które osłabiają strukturę kości, takimi jak osteoporoza.
Warto przeczytać: https://diag.pl/pacjent/artykuly/przepuklina-kregoslupa-objawy-i-cwiczenia/
Czy guzki Schmorla są groźne?
W większości przypadków guzki Schmorla są zmianami łagodnymi i niegroźnymi. Często nie powodują żadnych objawów ani powikłań, zwłaszcza jeśli są drobne. Wykrywane są najczęściej przypadkowo w trakcie diagnostyki innych problemów z kręgosłupem. W niektórych przypadkach mogą jednak prowadzić do bólu pleców, szczególnie jeśli są związane z innymi schorzeniami kręgosłupa, jak np. dyskopatia.
Guzki Schmorla – nowotwór. Czy guzki Schmorla to rak?
Jednym z częstych pytań pacjentów jest to, czy guzki Schmorla mogą być nowotworem. Odpowiedź brzmi: nie. Guzki Schmorla nie mają związku z procesami nowotworowymi. Są to zmiany degeneracyjne związane z kręgosłupem, a nie formacje rakowe. Nie należy obawiać się, że guzki przekształcą się w nowotwór, ani że są objawem raka.
Guzki Schmorla – objawy
Większość guzków Schmorla nie powoduje objawów i pozostaje niezauważona przez pacjenta. Ich związek może wynikać z choroby dysków lędźwiowych, ponieważ oba te schorzenia często występują jednocześnie. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy zmiany są duże lub występują w połączeniu z innymi problemami z kręgosłupem, mogą wywoływać objawy takie jak:
- Ból pleców, szczególnie w dolnym odcinku kręgosłupa,
- Sztywność i dyskomfort,
- Problemy z poruszaniem.
Objawy te mogą nasilać się po intensywnym wysiłku fizycznym lub długotrwałym przebywaniu w jednej pozycji.
Guzki Schmorla – RTG
Guzki Schmorla są zazwyczaj wykrywane na podstawie badań obrazowych, takich jak RTG, tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI). W RTG guzki widoczne są jako małe, okrągłe uwypuklenia w obrębie trzonów kręgów. RTG pozwala na potwierdzenie ich obecności, jednak dokładniejszą ocenę struktury i wielkości guzków zapewnia rezonans magnetyczny (MRI). Należy zaznaczyć, iż wiele osób ma drobne guzki Schmorla, które nigdy nie powodują żadnych problemów. Drobne guzki są małe i zazwyczaj nie wpływają na funkcję kręgosłupa. W takich przypadkach zwykle nie ma potrzeby leczenia. Stosuje się jedynie monitorowanie zmian w trakcie rutynowych kontroli.
Guzki Schmorla – leczenie
Nie powodujące objawów guzki Schmorla, nie wymagają specjalistycznego leczenia. Gdy jednak towarzyszy im ból pleców lub inne objawy, zaleca się leczenie objawowe, takie jak:
- Fizjoterapia: ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i poprawiające ruchomość kręgosłupa mogą przynieść ulgę.
- Leki przeciwbólowe: stosowane w celu łagodzenia bólu.
- Zabiegi fizykoterapeutyczne: np. ultradźwięki lub laseroterapia.
- Leczenie chirurgiczne: rozważane w przypadku uporczywego, upośledzającego funkcjonowanie bólu pleców. Gdy wskazane jest leczenie chirurgiczne, preferowane jest usunięcie krążka międzykręgowego, w tym guzka Schmorla i wytworzenie spojenia.
Sprawdź również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/bol-w-dole-plecow-kregoslup-nerki-czy-inne-przyczyny/
Pytania i odpowiedzi
Czy guzki Schmorla mogą być dziedziczne?
Istnieją dowody na to, że skłonność do tworzenia się guzków Schmorla może mieć podłoże genetyczne. Niektóre osoby mają większą predyspozycję do rozwinięcia się takich zmian w wyniku dziedziczenia pewnych cech strukturalnych kręgosłupa, które mogą sprzyjać powstawaniu tego typu patologii.
Czy guzki Schmorla mogą powodować objawy neurologiczne?
W rzadkich przypadkach, zwłaszcza duże lub związane z innymi schorzeniami kręgosłupa guzki Schmorla, mogą wywierać nacisk na nerwy, co może prowadzić do objawów neurologicznych, takich jak drętwienie, mrowienie lub osłabienie kończyn. Objawy te są jednak bardzo rzadkie i zwykle wynikają z bardziej złożonych problemów z kręgosłupem.
Jakie są potencjalne komplikacje związane z guzkami Schmorla?
Guzki Schmorla rzadko prowadzą do poważnych komplikacji. Jednak w niektórych przypadkach –zwłaszcza jeśli współistnieją z innymi chorobami kręgosłupa – mogą być one związane z:
- Zwiększonym ryzykiem złamań kompresyjnych trzonów kręgów.
- Występowaniem bólu pleców związanego z uszkodzeniem krążków międzykręgowych.
- Zmniejszoną ruchomością kręgosłupa, szczególnie jeśli są duże lub zlokalizowane w dolnym odcinku kręgosłupa.
Czy zmiany stylu życia mogą zapobiec powstawaniu guzków Schmorla?
Nie ma bezpośrednich metod zapobiegania powstawaniu guzków Schmorla, jednak pewne zmiany stylu życia mogą zmniejszyć ryzyko problemów z kręgosłupem. Wskazane są:
- Utrzymanie zdrowej masy ciała: nadmierne obciążenie kręgosłupa może przyspieszać procesy degeneracyjne.
- Regularna aktywność fizyczna: ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i poprawiające elastyczność kręgosłupa mogą chronić kręgosłup przed przeciążeniem.
- Unikanie długotrwałego przebywania w jednej pozycji oraz dbanie o prawidłową postawę ciała.
Czy istnieją specyficzne ćwiczenia, które mogą pomóc w radzeniu sobie z bólem związanym z guzkami Schmorla?
Tak, odpowiednie ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w zarządzaniu bólem związanym z guzkami Schmorla. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i poprawiające elastyczność kręgosłupa, takie jak joga, pilates czy specjalne ćwiczenia rehabilitacyjne, mogą przynieść ulgę w bólu. Ważne jest, aby skonsultować się z fizjoterapeutą lub specjalistą od rehabilitacji, który pomoże dobrać odpowiednie ćwiczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Bibliografia
Franciszek Kokot, Choroby Wewnętrzne, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1991, s. 347.