TSH w ciąży - jakie powinno być? Badania przy niedoczynności tarczycy
Tyreotropina, w skrócie nazywana TSH, jest hormonem wytwarzanym przez przysadkę mózgową, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie i regulację produkcji hormonów tarczycy. Tarczyca jest ważnym gruczołem wydzielania wewnętrznego i wywiera istotny wpływ na cały ludzki organizm. Tarczyca w ciąży odpowiada natomiast nie tylko za organizm kobiety ciężarnej, ale wpływa także na rozwój płodu.
Większość ginekologów i położników badanie w kierunku określenia poziomu TSH zleca pacjentkom na pierwszej wizycie, w trakcie której potwierdzana jest ciąża, a także kobietom planującym macierzyństwo. Pozwala to na sprawdzenie, czy u kobiety nie występuje niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Dodatkowo lekarz może zlecić badanie poziomu wolnych hormonów tarczycy czy autoprzeciwciał anty-TPO, jeśli uzna to za stosowne.
Dla kobiet planujących macierzyństwo za górną granicę poziomu TSH przyjmuje się wynik na poziomie 2,5 mcIU/ml. Jeśli planujesz ciążę, a Twój wynik TSH przekracza tę wartość, koniecznie skonsultuj się ze swoim ginekologiem, który zaleci dodatkowe badania, a w razie potrzeby wprowadzi odpowiednie leczenie.
TSH w ciąży – normy
TSH wydzielany jest przez przysadkę mózgową. Oddziałuje on na czynność tarczycy, w tym pobudza ją do produkcji innych hormonów: tyroksyny i trójjodotyroniny.
TSH w okresie życia płodowego odpowiada za właściwy rozwój ośrodkowego układu nerwowego i kostnego. Zarówno niedoczynność tarczycy w ciąży jak i nadmiar hormonów tarczycy mogą negatywnie wpłynąć na rozwijające się narządy płodu. Lekarze toczą dyskusje na temat prawidłowych zakresów stężenia („norm”) TSH w ciąży i interpretacji wyników. Skąd biorą się rozbieżności? Otóż hormon hCG, który jest wydzielany w organizmie ciężarnej, naśladuje działanie TSH. Pod wpływem hCG synteza hormonów tarczycy i wychwyt jodu z surowicy krwi ulegają nasileniu. Do tego dochodzi fakt, że w ciąży wzrasta zapotrzebowanie na jod i mogą pojawić się jego niedobory, co dodatkowo utrudnia interpretację wyników TSH u przyszłych mam, a wiele zmian związanych z samą w sobie ciążą, może maskować objawy upośledzenia działania tarczycy.
Niemniej jednak warto wiedzieć, że za prawidłowy poziomu TSH w ciąży uważa się stężenie nieco różniące się od zakresów przyjętych dla populacji ogólnej. Wyniki zależą znacząco od zaawansowania ciąży, stąd prawidłowe zakresy podawane są dla poszczególnych trymestrów.
I tak, z reguły uważa się, że stężenie TSH w w pierwszym trymestrze ciąży nie powinno przekraczać 2,5 mIU/l, w drugim – 3,0 mIU/l, a w trzecim 3,0- 3,5 mIU/l. Dla populacji polskich kobiet, wartości te wynoszą odpowiednio 0,009–3,18 dla pierwszego trymestru, 0,05–3,44 dla drugiego trymestru i 0,11-3,53 µIU/ml w trzecim. Należy wiedzieć, że zalecenia zmieniają się na przestrzeni lat, różnią się w zależności od Instytucji wydającej wytyczne i są zależne od regionu. Brak jednoznacznego stanowiska utrudnia interpretację, więc jeśli niepokoi Cię „niskie TSH” w ciąży lub „podwyższone TSH” w ciąży, koniecznie skonsultuj wynik ze swoim lekarzem, który podejmie decyzję o konieczności ewentualnego leczenia. Pomiar stężenia TSH wykonywany jest z krwi żylnej. Należy pamiętać, by krew do badania oddawać rano, o tej samej godzinie, gdyż poziom TSH wykazuje nawet 50% wahania dobowe.
Dlaczego badanie TSH jest tak ważne?
Niedoczynność tarczycy w ciąży może poważnie zaburzać rozwój płodu, dlatego diagnostyka jest tak ważna. Nadczynność tarczycy diagnozowana jest znacznie rzadziej. Nawet jeśli wynik pierwszego badania nie wskazywał na zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy, poziom TSH powinien być oznaczany na każdym etapie ciąży, jeśli tylko pojawią się objawy, sugerujące odchylenia od normy.
Wśród szczególnych wskazań do badania TSH w ciąży należy wymienić: istnienie innych chorób o charakterze autoimmunologicznym, poronienia i porody przedwczesne w przeszłości czy choroby tarczycy w wywiadzie rodzinnym. Także wyniki badań krwi świadczące o hipercholesterolemii lub zaburzeniach elektrolitowych są wskazaniem do kontroli poziomu TSH.
Leczenie niedoczynności tarczycy w ciąży polega na suplementacji L-tyroksyny w odpowiedniej dawce.
