Brak ochoty na współżycie - sprawdź, czy nie dotyczą Cię te medyczne powody

Potrzeby seksualne stanowią ważny element życia, należą do podstawowych potrzeb człowieka i ich niezaspokojenie może zaburzać codzienne funkcjonowanie i odczuwanie satysfakcji z życia. Z czego może wynikać brak ochoty na współżycie?

Brak ochoty na współżycie – choroba czy zaburzenie?

Brak ochoty na współżycie to zaburzenie określane jako hipolibidemia, czyli obniżenie pożądania seksualnego. Libido oznacza popęd seksualny, dążenie do podejmowania współżycia seksualnego. Jednak znaczenie tego pojęcia jest wielowymiarowe; u podłoża jego powstania lub zaniku leżą procesy biologiczne, psychologiczne, relacyjne i społeczno-kulturowe. Poziom libido jest indywidualnie zróżnicowany, ale też zmienia się w różnych okresach życia – szczególnie u kobiet. Pozostaje także pod wpływem norm i oczekiwań społecznych.

Na poziom libido wpływają hormony: głównie testosteron i estrogeny. To wyjaśnia fakt wzrostu poziomu libido u kobiet w czasie owulacji, a jego obniżenie po porodzie i w okresie około- i pomenopauzalnym, chociaż trudno niekiedy oddzielić wpływ czynników biologicznych od czynników psychospołecznych. Brak ochoty na współżycie może mieć wiele przyczyn, które mogą być odmienne dla obu płci.

Brak ochoty na współżycie u kobiet – przyczyny

Wśród czynników wywołujących hipolibidemię u kobiet wymienia się:

• Biologiczne – nadczynność i niedoczynność tarczycy, depresja, cukrzyca, choroba wieńcowa, schorzenia neurologiczne, choroby wątroby, infekcje, zapalenie stawów, leki (antydepresanty, leki psychotropowe, przeciwnadciśnieniowe, hormonalne: antyandrogeny, tamoksifen, środki antykoncepcyjne),

• Czynniki psychologiczne – niedobór snu, przewlekłe zmęczenie, stres, urazy, konflikty, fobie seksualne, lęk przed utratą kontroli,

• Przyczyny relacyjne – brak poczucia bliskości i intymności w związku, wrogość lub rywalizacja w związku, dysfunkcje seksualne u partnera, brak komunikacji potrzeb seksualnych, niedopasowanie seksualne partnerów,

• Czynniki sytuacyjno-kulturowe – brak dostępności partnera, brak swobody zbliżeń, brak akceptacji związku przez członków rodziny, wymagania kulturowe odnośnie do seksualności, rygoryzm religijny.

Brak ochoty na współżycie po porodzie

Ciąża i poród są dla kobiety momentem przynoszącym wiele zmian w stanie zdrowia i samopoczucia. Jest wiele czynników, które mogą wpływać na hipolibidemię występującą po porodzie.

Najważniejszym z nich jest ból w trakcie współżycia związany z uszkodzeniami narządów rodnych w trakcie porodu drogą naturalną, ale także poprzez cięcie cesarskie. Dołączają się inne czynniki jak: zmęczenie, wahania nastroju, niepokój związany z opieką na dzieckiem, nowa rola jako matki u kobiet rodzących po raz pierwszy, presja społeczna związana z idealnym modelem macierzyństwa, zmiany w wyglądzie fizycznym, obniżona samoocena i poczucie atrakcyjności.

Nie bez znaczenia są zmiany hormonalne, które zachodzą po porodzie oraz w czasie karmienia piersią, których efektem jest dyspareunia, czyli ból w trakcie współżycia.

Brak ochoty na współżycie po menopauzie

Menopauza jest kolejnym etapem w życiu kobiety, kiedy czynniki biologiczne ale też społeczne mogą wpływać na odczuwanie pożądania. Presja otoczenia związana z przekonaniem o roli kobiety w wieku pomenopauzalnym wraz ze mianami w ciele, zachodzącymi po ustaniu pracy jajników powodują, że kobiety zaniedbują sferę seksualną. Brak ochoty na współżycie z partnerem może prowadzić do pogorszenia relacji i obniżenia jakości życia.

Brak ochoty na współżycie u mężczyzn – przyczyny

Wśród czynników wywołujących hipolibidemię u mężczyzn wymienia się:

• Uzależnienia, zaburzenia psychiczne,
• Zaburzenia hormonalne – hiperprolaktynemia, niedobór testosteronu, niedoczynność tarczycy, choroba Addisona, choroba Cushinga,
• Choroby ogólnoustrojowe – nerek, wątroby, hematologiczne, układu krążenia, padaczka,
• Leki – psychotropowe, przeciwpadaczkowe, antyandrogeny, klonidyna, rezerpina, opioidy,
• Czynniki relacyjne – zaburzenia seksualne partnera, długi czas trwania związku wiążący się z postrzeganiem partnera jako mniej atrakcyjnego,
• Czynniki socjokulturowe – przekonania, problemy finansowe, błędna edukacja seksualna,
• Czynniki psychologiczne – urazy, gniew, frustracje, problemy zawodowe,
• Inne czynniki – odmienne preferencje seksualne, uzależnienie od pornografii, relacje poza związkiem.

Brak ochoty na współżycie – diagnostyka

Jeśli istnieje podejrzenie, że przyczyną hipolibidemii są zaburzenia hormonalne warto wykonać badania wskazane przez lekarza. Wśród nich mogą znaleźć się:

• U kobiet – LH, FSH, estradiol, prolaktyna wykonane między 1 a 3 dniem cyklu jeśli kobieta miesiączkuje, a także stężenie testosteronu całkowitego i wolnego, SHBG, TSH, fT4, DHEA-S.
• U mężczyzn – poziom testosteronu całkowitego i wolnego, prolaktyny, SHBG, DHEA-S, a w przypadku wystąpienia nieprawidłowości rozszerzenie diagnostyki.

Brak ochoty na współżycie – leczenie

W leczeniu hipolibidemii najważniejsze jest właściwe zdefiniowanie przyczyny zaburzenia i podjęcie leczenia przyczynowego.

• Leczenie przyczyn biologicznych – jeśli niskie libido jest skutkiem schorzeń, należy wdrożyć odpowiednie leczenie, mające na celu wyleczenie lub wyrównanie zaburzeń i zmniejszenie dolegliwości,
• Terapia psychologiczna – jeśli przyczyną są problemy psychologiczne np. stres, depresja, fobie lub relacyjne, należy zwrócić się o pomoc do psychologa, który ustali odpowiedni sposób postępowania terapeutycznego,
• Terapia seksuologiczna – wskazana jest, gdy brak ochoty na współżycie jest problemem z pogranicza sfery biologicznej i psychicznej,
• Farmakoterapia – gdy wskazane jest wyrównanie np. zaburzeń hormonalnych lub np. depresji,
• Zmiana stylu życia – zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, wyeliminowanie używek, alkoholu, narkotyków, wypracowanie sposobów na redukcję stresu, równowaga między pracą a wypoczynkiem, normalizacja masy ciała.

Jak zwiększyć swoje libido?

Aby zwiększyć libido kieruj się kilkoma przedstawionymi poniżej wskazówkami.

• Zadbaj o swoje zdrowie – gdy dokuczają nam uciążliwe objawy chorobowe mniej skłonni jesteśmy do zbliżeń,
• Unikaj używek – alkohol, substancje psychoaktywne wpływają negatywnie na sferę intymną,
• Prowadź zdrowy styl życia – zbilansowana, zróżnicowana dieta pozwala zapewnić organizmowi pełnię sił witalnych i energii oraz zapobiega dolegliwościom wynikającym z niedoborów mikro-, makroelementów oraz witamin. Pewne składniki uznawane są za afrodyzjaki,
• Pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej – pozwoli ona na utrzymanie sprawności i świadomości własnego ciała oraz zapewni lepszy nastrój i energię,
• Zadbaj o siebie – rada może banalna, ale mieści w sobie ustalenie równowagi między pracą a odpoczynkiem, znalezienie sposobów na radzenie sobie ze stresem, efektywny odpoczynek,
• Zadbaj o nastrój w sypialni – ważne jest, aby sypialnia zapewniała poczucie intymności, nie powinna być miejscem snu dzieci, czy miejscem nadrabiania niedokończonej pracy zawodowej,
• Słuchaj i bądź słuchany/-a – komunikuj partnerowi swoje odczucia (bez oceniania czy obwiniania drugiej strony), swoje lęki, obawy i oczekiwania. Wysłuchaj partnera.
• Nie obawiaj się zwrócić o pomoc do specjalisty – gdy wszystkie sposoby zawiodą, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który zidentyfikuje problem i przedstawi sposób jego rozwiązania. Sfera psychiki, płciowości była do niedawna objęta społecznym tabu, na szczęście to już się zmienia.

Mgr Renata Grzelik

Bibliografia:

1. Seksuologia. Lew-Starowicz M., Lew-Starowicz Z., Skrzypulec-Plinta V. PZWL, Warszawa 2017
2. https://podyplomie.pl/psychiatria/26693,hipolibidemia-u-kobiet
3. https://podyplomie.pl/psychiatria/20383,hipolibidemia-u-mezczyzn
4. https://www.twojpsycholog.online/zakres-pomocy/ozieblosc-seksualna-hipolibidemia
5. https://www.mp.pl/ginekologia/ginekologia-ogolna/80027,wspolzycie-plciowe-poporodzie-aktywnosc-seksualna-kobiety-pourodzeniu-dziecka
6. https://www.forumginekologii.pl/artykul/hormonalna-terapia-menopauzalna-a-zdrowie-seksualne-co-to-znaczy-nie-mam-libido