Hashimoto a ciąża. Jak choroba wpływa na przebieg ciąży?

Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, stanowi jedną z najczęściej diagnozowanych chorób autoimmunologicznych populacji kobiet. Powszechnie wiadomo, że dysfunkcja tarczycy może stanowić przyczynę zaburzeń płodności, a także zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań podczas trwania ciąży oraz porodu. Istnieje istotna zależność pomiędzy chorobą Hashimoto, a zwiększonym ryzykiem poronienia, 2-3 krotnie częściej występującym w grupie chorujących pacjentek niż u zdrowych kobiet. Specjalistyczna opieka medyczna, odpowiednie leczenie oraz regularne monitorowanie choroby umożliwiają jednak skuteczne zwiększenie szans na zajście w ciążę i urodzenie w pełni zdrowego dziecka.

Hashimoto a płodność

Hormony tarczycy wywierają istotny wpływ na regulację cyklu menstruacyjnego oraz owulacji u kobiet. Niedoczynność tego narządu spowodowana chorobą Hashimoto może prowadzić do nieregularnych cykli menstruacyjnych, braku owulacji, a także zatrzymania miesiączkowania. Jest to spowodowane niewystarczającą rezerwą hormonów tarczycy, które są kluczowe dla regulacji cyklu rozrodczego. Prawidłowo funkcjonujący gruczoł odgrywa kluczową rolę w procesie zapłodnienia, ponieważ:

• Hormony tarczycy są niezbędne do utrzymania regularnego cyklu miesiączkowego;

• Hormony tarczycy wpływają bezpośrednio na funkcję jajników, regulując produkcję hormonów płciowych, które są niezbędne dla prawidłowego przebiegu owulacji;

• Kondycja błony śluzowej macicy jest kluczowa w procesie implantacji zarodka,
  a zależy ona od prawidłowych poziomów hormonów tarczycy;

• Hormony tarczycy odpowiadają za prawidłową regulację metabolizmu, energii, nastroju, a także libido;

Hashimoto w ciąży – dlaczego ważne jest leczenie?

W trakcie trwania ciąży odpowiednie funkcjonowanie tarczycy matki jest kluczowe dla rozwoju płodu, szczególnie w pierwszym trymestrze, kiedy gruczoł dziecka nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Tarczyca kobiety stanowi wówczas jedyne źródło hormonów, niezbędnych do prawidłowego rozwoju mózgu oraz układu nerwowego płodu. W związku z tym zaburzenia hormonalne mogą negatywnie wpływać na rozwój prenatalny i doprowadzać do nieodwracalnych wad wrodzonych. W przypadku pacjentek, u których wcześniej wdrożono leczenie niedoczynności tarczycy przy pomocy lewotyroksyny, niezbędne jest zwiększenie dawki leku w celu pokrycia wzmożonego zapotrzebowania na hormony tarczycy w trakcie trwania ciąży.

Nieleczona choroba Hashimoto u kobiet ciężarnych zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań do których zaliczyć można:

• Poronienia;
• Przedwczesny poród;
• Niską masę urodzeniową dziecka;
• Nieprawidłowy rozwój neurologiczny płodu;
• Opóźnienie rozwojowe dziecka;
• Stan przedrzucawkowy;
• Krwotok poporodowy;
• Depresję poporodową.

Przyczyny poronień u pacjentek cierpiących na chorobę Hashimoto nie są nadal jednoznacznie zdefiniowane. Przypuszcza się, że wzrost ryzyka utraty ciąży związany jest ze zmniejszeniem ilości hormonów tarczycy, a także niekorzystnym wpływem przeciwciał na rozwijający się płód oraz łożysko. Dodatkowym czynnikiem mogącym mieć istotny wpływ na występowanie poronień jest zaawansowany wiek kobiet starających się o potomstwo. Jeśli jednak choroba jest odpowiednio leczona wystąpienia wymienionych powyżej powikłań jest niewielkie.

Przeczytaj również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/jakie-badania-na-tarczyce-warto-wykonac/

Leczona niedoczynność tarczycy a zajście w ciążę

Prawidłowo leczona niedoczynność tarczycy nie wyklucza możliwości zajścia w ciążę, a także urodzenia zdrowego dziecka. Dzięki wdrożeniu odpowiedniego schematu terapii oraz regularnych badań kontrolnych możliwe jest prowadzenie prawidłowej ciąży, a także zminimalizowanie ryzyka powikłań do poziomu występującego u zdrowych kobiet. Aktualne rekomendacje Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego sugerują oznaczanie poziomu TSH u wszystkich pacjentek planujących ciążę. Dodatkowo, zalecają one ocenę czynności tarczycy u kobiet planujących potomstwo i będących jednocześnie w grupie ryzyka niedoczynności tarczycy, niezależnie od tego, czy konieczne jest u nich wdrożenie leczenia.

Ponadto wskazane badania należy wykonać w przypadku niepowodzeń w staraniu o ciążę, a także przed wdrożeniem technik wspomaganego rozrodu. Wczesne rozpoznanie schorzenia, regularne monitorowanie poziomów hormonów tarczycy oraz ścisła współpraca z lekarzem, pozwalają na zminimalizowanie ryzyka powikłań zarówno dla matki oraz dziecka. W tym przypadku bardzo istotne jest przestrzeganie zaleceń lekarza, a także przyjmowanie odpowiednich dawek lewotyroksyny w celu utrzymania optymalnego stężenia TSH we krwi.

Hashimoto a ciąża po 40 r.ż.

Ciąża po 40 roku życia u kobiet z chorobą Hashimoto jest zdecydowanie bardziej wymagająca, lecz możliwa przy wdrożeniu regularnych badań oraz odpowiedniego leczenia. Istnieje, jednak kilka czynników, które należy wziąć pod uwagę podczas planowania ciąży. Są one związane zarówno z wiekiem kobiety, jak i występowaniem autoimmunologicznej choroby tarczycy. Do wyzwań związanych z ciążą po 40 roku życia i współistnieniem choroby Hashimoto należą:

• Spadek płodności – wraz z wiekiem rezerwa jajnikowa oraz jakość komórek jajowych kobiety ulegają naturalnemu spadkowi, a współistnienie choroby Hashimoto może dodatkowo potęgować trudności z zajściem w ciążę. Jeśli choroba ta nie jest prawidłowo monitorowana oraz leczona może znacząco zaburzać regularność cykli miesiączkowych, co istotnie zmniejsza szansę na powodzenie zapłodnienia. W takich przypadkach, niekiedy istnieje konieczność zastosowania stymulacji owulacji lub technik wspomaganego rozrodu, takich jak procedura in vitro (IVF);

• Ryzyko powikłań ciążowych – kobiety po 40 r.ż. są bardziej narażone na powikłania ciążowe, takie jak poronienia, przedwczesny poród, cukrzyca ciążowa, czy stan przedrzucawkowy. Nieleczona lub źle kontrolowana niedoczynność tarczycy w ciąży dodatkowo zwiększa ryzyko wystąpienia tych nieprawidłowości;

• Ryzyko wad płodu – ciąża po 40 r.ż. naturalnie związana jest ze zwiększonym ryzykiem występowania wad genetycznych u dziecka. Ponadto nieleczona lub źle kontrolowana choroba Hashimoto może przyczyniać się do rozwoju różnorodnych powikłań u płodu, takich jak zaburzenia neurologiczne, czy opóźnienie intelektualne.

Pytania i odpowiedzi

Leczona niedoczynność tarczycy a ciąża – czy to możliwe?

Zajście w ciążę, a także prawidłowy jej przebieg są możliwe u kobiet cierpiących na niedoczynność tarczycy. Kluczowym elementem jest skuteczne leczenie choroby za pomocą odpowiednich dawek lewotyroksyny oraz regularne monitorowanie poziomów hormonów tarczycy.

Hashimoto i PCOS a ciąża – jak te choroby wpływają na ciążę?

Hashimoto i PCOS (zespół policystycznych jajników) to dwa róże schorzenia endokrynologiczne, które nieleczone wywierają istotny wpływ na płodność i przebieg ciąży. Kobiety cierpiące jednocześnie na obydwie choroby mogą doświadczać trudności z zajściem w ciążę, a ponadto są one obarczone wysokim ryzykiem wystąpienia powikłań w trakcie jej trwania. PCOS charakteryzuje się zaburzeniami doprowadzającymi do braku dojrzewania pęcherzyka w jajniku kobiety, co w konsekwencji zwykle prowadzi do niepłodności.

Choroba ta zwiększa również ryzyko powikłań, takich jak: poronienia, cukrzyca ciążowa, przedwczesny poród oraz stan przedrzucawkowy. Z kolei choroba Hashimoto może wywierać niekorzystny wpływ na rozwój płodu, powodując opóźnienia w jego wzroście i rozwoju. W obydwu przypadkach istotne jest regularne monitorowanie i kontrola hormonów tarczycy, a właściwe leczenie zwiększa szanse na bezpieczny przebieg ciąży i urodzenie zdrowego dziecka.

Niedoczynność tarczycy w ciąży – co grozi dziecku?

Niedoczynność tarczycy w ciąży może nieść ze sobą poważne konsekwencje zarówno dla zdrowia matki, jak i rozwijającego się płodu. W przypadku nieleczonej lub nieprawidłowo kontrolowanej niedoczynności tarczycy mogą wystąpić powikłania, takie jak: poronienia, opóźnienie rozwoju układu neurologicznego płodu, niska masa urodzeniowa, przedwczesny poród, wady wrodzone, a także problemy z oddychaniem noworodka zaraz po urodzeniu. Ze względu na wymienione potencjalne zagrożenia, ważne jest, aby kobiety z niedoczynnością tarczycy pozostawały pod stałą opieką lekarza podczas całego okresu trwania ciąży.

Wysokie anty-TPO a zajście w ciążę – czy takie wyniki mogą być problemem?

Istnieje istotna zależność pomiędzy zwiększonym stężeniem przeciwciał anty-TPO (przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej) a poronieniem samoistnym, porodem przedwczesnym oraz rozwojem niewydolności oddechowej u noworodków. U kobiet ciężarnych lub planujących ciąże należy oznaczyć stężenie przeciwciał anty-TPO w przypadku stężenia TSH przekraczającego wartość 2,5 mI/l lub w sytuacji, gdy wynik badania USG wskazuje na chorobę autoimmunologiczna tego narządu. Dodatkowo takie samo postępowanie obowiązuje kobiety leczące się z powodu niepłodności oraz PCOS, a także w przypadku wcześniejszego występowania poronień lub porodów przedwczesnych. Wysokie stężenie przeciwciał anty-TPO nie wyklucza jednak możliwości zajścia w ciążę.