Nadmierna senność i zmęczenie – co może być przyczyną? Niezbędne badania
W pędzie codziennego życia nadmierna senność i zmęczenie dokuczają czasem każdemu z nas. Niedostateczna ilość i jakość snu, ciągły stres, brak czasu i przeciążenie obowiązkami mogą prowadzić do przejściowego przemęczenia. Jednakże warto mieć świadomość, że ciągłe uczucie senności może być jednym z objawów choroby. Jeśli dokucza Ci nadmierna senność w ciągu dnia, zastanów się jakie inne symptomy jej towarzyszą i udaj się na wizytę do swojego lekarza.
Zobacz gotowe pakiety badań ukierunkowane na diagnostykę przyczyn przewlekłego zmęczenia, senności i braku energii:
e-Pakiet badania na ciągłe zmęczenie i senność, brak energii – podstawowy
e-Pakiet badania na ciągłe zmęczenie i senność, brak energii – kompleksowy
Nadmierna senność i zmęczenie
Wzmożona senność i ciągłe uczucie zmęczenia to niecharakterystyczne objawy. Mogą towarzyszyć wielu chorobom, dlatego wstępna diagnostyka problemu opiera się na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i badania fizykalnego. Na ich podstawie, w zależności od podejrzewanej przyczyny nadmiernej męczliwości, lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych.
Na początek szczególnie przydatne mogą okazać się: morfologia krwi obwodowej, jonogram, TSH, CRP, glikemia, podstawowe parametry nerkowe (np. kreatynina, mocznik) i wątrobowe (np. ALT, AST, bilirubina) oraz lipidogram. Wszystkie wymienione badania możesz wykonać w DIAGNOSTYCE. Analiza obrazu klinicznego w połączeniu z wynikami badań, uwarunkuje dalsze postępowanie, diagnostykę, kolejne badania, ewentualne konsultacje i leczenie.
Nadmierna senność – przyczyny
Jeśli nadmierna senność i zmęczenie nie są związane ze zbyt wymagającym trybem życia i nie ustępują po odpoczynku i wyspaniu, warto udać się do lekarza w celu poszukania przyczyny. Źródła problemu mogą być rozmaite.
– Niedoczynność tarczycy
Uczucie senności, osłabienie, zmęczenie i gorsza tolerancja wysiłku mogą wskazywać na zaburzenia pracy tarczycy. Inne objawy obejmują wzrost masy ciała, uczucie chłodu, zimną i suchą skórę, zaparcia, spowolnienie psychoruchowe i wiele innych. Podstawowe badania służące rozpoznaniu niedoczynności tarczycy to badania hormonalne: TSH, FT4 i FT3. Możesz wykonać je w DIAGNOSTYCE.
– Cukrzyca
Poliuria, czyli oddawanie nadmiernych ilości moczu, wzmożone pragnienie, skłonności do infekcji układu moczowego i zakażeń skóry oraz osłabienie, nadmierna senność i zmęczenie, spowodowane odwodnieniem, należą do typowych objawów cukrzycy. U osób dorosłych cukrzyca często przebiega w sposób bezobjawowy lub symptomy narastają powoli i długo nie zwraca się na nie uwagi. Nierozpoznana i nieleczone hiperglikemia może natomiast prowadzić do podstępnego rozwoju przewlekłych powikłań. Podstawę rozpoznania choroby stanowi oznaczenie glikemii, czyli stężenia glukozy we krwi.
– Obturacyjny bezdech senny
Obturacyjny bezdech senny (OBS) charakteryzuje się epizodami bezdechów i spłycenia oddychania podczas snu. Wiele z nich prowadzi do przebudzeń, z których pacjenci często nie zdają sobie sprawy. Efektem są nadmierna senność w ciągu dnia, poranne bóle głowy, zaburzenia pamięci i nastroju oraz trudności z koncentracją uwagi. Pacjent cierpiący na OBS chrapie w nocy w sposób głośny i nieregularny. Nieleczona choroba zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, wypadków drogowych i zgonu.
– Zaburzenia na tle psychicznym
Wiele zaburzeń psychicznych może prowadzić do trudności z zasypianiem, bezsenności lub częstych wybudzeń w nocy. Jednym z nich jest depresja, w której obok zaburzeń snu występuje obniżony nastrój, zaburzenia łaknienia, dominujące uczucie zmęczenia i braku energii, utrata zainteresowań i brak odczuwania przyjemności.
– Przewlekła niewydolność serca
Znużenie, wzmożona męczliwość i słaba tolerancja wysiłku mogą być objawami niewydolności serca. W zależności od tego, której komory serca dotyczy niewydolność, objawy mogą być zróżnicowane i występować w różnych konfiguracjach. Zastanów się, czy dokucza Ci uczucie duszności (w spoczynku, podczas wysiłku, a może po przybraniu pozycji leżącej lub w czasie nocnego snu), kaszel, obrzęki w okolicy kostek, zawroty głowy czy kołatanie serca. Podejrzenie niewydolności serca wymaga zwykle wykonania echokardiografii i konsultacji kardiologicznej. Z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych wiąże się nieprawidłowy lipidogram. Przydatny może okazać się pomiar stężenia peptydów natriuretycznych w osoczu.
– Zespół przewlekłego zmęczenia
Zespół przewlekłego zmęczenia cechuje się występowaniem uciążliwego uczucia zmęczenia, które nie ustępuje po odpoczynku. Towarzyszą mu inne objawy np. pogorszenie pamięci i trudności ze skupieniem uwagi, złe samopoczucie po wysiłku, bóle mięśni i stawów czy bóle głowy. Aby móc postawić to rozpoznanie, najpierw należy wykluczyć inne procesy chorobowe, które mogą być przyczyną zmęczenia. Zespół przewlekłego zmęczenia staje się coraz powszechniejszym problemem, który destrukcyjnie i wyniszczająco wpływa na doświadczającą go osobę.
Pozostałe schorzenia, w których jednym z objawów może być wzmożona męczliwość i nadmierna senność to rozmaite choroby serca, płuc, nerek, wątroby, choroby endokrynologiczne, alergiczne, reumatologiczne, neurologiczne, psychiczne, zaburzenia snu, anemia, a nawet choroby nowotworowe. Pamiętaj, że ciągłe uczucie senności może być także efektem ubocznym stosowania niektórych leków, dlatego zawsze informuj lekarza jakie preparaty aktualnie zażywasz.
Nadmierna senność w ciągu dnia może być także spowodowana nieprawidłową higieną snu. Picie napojów energetyzujących czy kofeinowych i ćwiczenia fizyczne bezpośrednio przed snem oraz nieregularny harmonogram dobowy, nie sprzyjają efektywnemu wypoczynkowi nocnemu.
Jak widać przyczyn nadmiernej senności i ciągłego zmęczenia może być bardzo wiele. Jeśli dotyczy Cię ten problem, nie próbuj sam stawiać diagnozy. Koniecznie udaj się do lekarza, który po zbadaniu Cię, poprowadzi diagnostykę w odpowiednim kierunku. Pamiętaj, by poinformować specjalistę o swoich chorobach i przyjmowanych lekach. Nie zapomnij dokładnie opisać wszystkich objawów jakie Ci dokuczają – czy senność występuje stale czy tylko w niektórych okolicznościach (np. nadmierna senność po posiłku), czy po odpoczynku zmęczenie przemija, jak tolerujesz wysiłek i jakie inne symptomy Cię niepokoją. Jeśli jesteś zainteresowany, możesz też skorzystać z konsultacji online w Diagnostyce.
Bibliografia:
- Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. Szczeklik
- „Zespół przewlekłego zmęczenia – rozpoznanie i leczenie” – J. R. Yancey, S. M. Thomas